Digwyddiadau blaenorol

Rydyn ni wedi croesawu nifer o wleidyddion, ysgolheigion ac esbonwyr pwysig.

Dyma ychydig o’n hachlysuron blaenorol.

Digwyddiadau yn 2018

Y Swistir ac Undeb Ewrop: Ystyriaethau i’r Deyrnas Gyfunol

Dyddiad: 16eg Hydref 2018
Lle: Ystafell Kathleen Ede, Neuadd Aberdâr, Prifysgol Caerdydd

Roedd yn dda gyda ni gynnal darlith a sesiwn holi ac ateb gydag Alexandre Fasel, Llysgennad y Swistir yn y deyrnas hon.

Gan fod y trafodaethau am ymadawiad y Deyrnas Gyfunol ag Undeb Ewrop wedi cyrraedd cyfnod allweddol bellach, mae profiad y Swistir yn wlad sy’n ymwneud â’r undeb o ddiddordeb sylweddol i gynulleidfaoedd yng Nghymru a’r deyrnas gyfan.

Yn rhan o’i ymweliad â Chymru, bydd y Llysgennad yn amlinellu natur perthynas y Swistir ag Undeb Ewrop a gwledydd EFTA, yn ogystal ag ystyried natur perthynas y deyrnas hon â’r undeb yn y dyfodol.

Mae Mr Fasel yn swydd Llysgennad y Swistir yma ers mis Medi 2017. Mae ganddo brofiad helaeth o’r lefel ryngwladol gan gynnwys cynrychioli’r Swistir yn Swyddfa’r Cenhedloedd Unedig, Cyngor y Hawliau Dynol a sefydliadau rhyngwladol eraill.

Ar ben hynny, mae wedi gweithio mewn sawl rôl yn Adran Ffederal Materion Tramor y Swistir, gan gynnwys Dirprwy Ysgrifennydd Gwladol. Mae Mr Fasel yn gyfreithiwr hefyd. Mae wedi astudio ym Mhrifysgol Fribourg a Phrifysgol Rhydychen.

Sgwrs gyda Ron Davies

Dyddiad: 5ed Gorffennaf 2018
Lle: Adeilad Pierhead, Cynulliad Cenedlaethol

Bu Ron Davies yn Ysgrifennydd Gwladol dros Gymru, yn Aelod Seneddol ac yn Aelod o’r Cynulliad, ac mae cydnabyddiaeth eang mai dylunydd datganoli yw e.

Ron Davies lywiodd Ddeddf Llywodraeth Cymru 1998 trwy Senedd San Steffan, gan roi canlyniad refferendwm 1997 ar waith a sefydlu Cynulliad Cenedlaethol Cymru.

20 mlynedd ar ôl Deddf Llywodraeth Cymru ar ei ffurf gyntaf, mynegodd Ron ei farn am orffennol, presennol a dyfodol datganoli democrataidd yng Nghymru.

Nye Bevan a sefydlu'r GIG

Dyddiad: 22ain Mehefin 2018
Lle: Adeilad Pierhead, Cynulliad Cenedlaethol

Mae'r GIG yn parhau i fod yn sefydliad sy’n cael ei drysori yn y Deyrnas Gyfunol, 70 mlynedd ar ôl ei eni. Mae'n parhau i gael ei ystyried yn un o’r campau pwysicaf yn hanes gwleidyddol Prydain.

Mae Aneurin Bevan wedi cyflawni etifeddiaeth sylweddol oherwydd ei rôl yn Weinidog Iechyd a Thai oedd yn gyfrifol am oruchwylio a chreu’r GIG. Ers hynny, mae wedi’i ystyried yn gawr yng ngwleidyddiaeth Cymru a Phrydain fel ei gilydd.

Yn y ddarlith arbennig hon i nodi pen-blwydd y GIG yn 70, bydd bywgraffydd Bevan, Nick Thomas-Symonds AS, yn trafod rôl Bevan wrth greu’r GIG a phwysigrwydd Bevan i'r sefydliad ei hun.

Diwedd Gwleidyddiaeth Bleidiol ym Mhrydain?

Dyddiad: 6ed Mehefin 2018
Lle: Siambr y Cyngor, Prif Adeilad

Ynghyd â Felicity Evans o’r BBC, cyflwynodd yr Athro Roger Scully ei lyfr newydd, 'The End of British Party Politics?'.

Clywodd y gynulleidfa fawr sut mae dewisiadau etholiadol ledled Prydain wedi dod yn fwyfwy gwahaniaethol yn ôl ffiniau cenedlaethol dros lawer o'r hanner canrif ddiwethaf. Yn 2017, yn yr ail etholiad cyffredinol yn olynol, daeth pedair plaid wahanol yn gyntaf ym mhedair gwlad y deyrnas.

Fe amlinellodd y gwyddonydd gwleidyddol enwog sut mae pleidleiswyr y deyrnas yn wynebu cyfresi gwahanol a hynod ddatgysylltiedig o ddewisiadau gwleidyddol bellach, a beth fydd goblygiadau hynny i ddyfodol Cymru a'r deyrnas gyfan.

Rhagor o wybodaeth am y llyfr

Carcharu yng Nghymru: Ffeil Ffeithiau

Dyddiad: 5ed Mehefin 2018

Ynghyd â Julie Morgan AC, cyflwynodd y Dr Rob Jones a’r Athro Richard Wyn Jones ‘Carcharu yng Nghymru: Ffeil Ffeithiau.’

Mae'r adroddiad arloesol hwn yn dod ag ystod o ddata ynghyd am garcharu yng Nghymru. Dyma’r tro cyntaf i un casgliad o’r fath gael ei gyhoeddi.

Mae'n trin a thrafod pwy sydd wedi’i garcharu yng Nghymru, ac ym mha le. Mae hefyd yn rhoi data am ddedfrydu, diogelwch mewn carchardai, a sut mae grwpiau fel menywod a siaradwyr Cymraeg yn rhyngweithio â system y carchardai.

Bydd y ffeil ffeithiau yn sylfaen dystiolaeth hanfodol i lunwyr polisïau yng nghyd-destun archwiliad Comisiwn Cyfiawnder Cymru a’r ymchwiliad pwysig gan Bwyllgor Materion Cymru yn Nhŷ’r Cyffredin.

Gwylio fideo o’r achlysur

Elmar Brok ASE – Brexit a Senedd Ewrop

Dyddiad: 26ain Ebrill 2018
Lle: Adeilad Pierhead, Cynulliad Cenedlaethol

Croesawodd y Dr Rachel Minto Elmar Brok ASE i’r Ganolfan am ddarlith a sesiwn holi ac ateb am adael Undeb Ewrop yn ystod amser cinio.

Gwylio fideo o’r ddarlith

Y Comisiwn Annibynnol dros Refferenda: Pwy, beth, pam a sut

Dyddiad: Ebrill 2018
Lle: Senedd

Ym mis Hydref lansiodd Uned y Cyfansoddiad Gomisiwn Annibynnol ar Refferenda, i adolygu rôl refferenda yn nemocratiaeth Prydain ac ystyried sut y gellid gwella eu rheolau a'u harferion.

Mae’r comisiwn yn cwrdd yn fisol, ac yn bwriadu cyflwyno ei adroddiad yn haf 2018. Yn y seminar hwn, bydd y cadeirydd ac aelodau'r comisiwn yn trafod eu tasg, sut maent yn mynd ati a’r mewnbwn y mae arnynt ei angen gan arbenigwyr eraill a’r cyhoedd i ofalu bod cymaint o dystiolaeth berthnasol ar gael ag y bo modd. Byddant yn cyfeirio’n benodol at brofiad diweddar Cymru o refferenda.

Yr Athro Roger Awan-Scully lywiodd yr achlysur.

Siaradwyr

• Syr Joe Pilling, Cadeirydd y Comisiwn
• Y Dr Alan Renwick, Cyfarwyddwr Ymchwil y Comisiwn
• Yr Athro Laura McAllister, Athro Polisïau Cyhoeddus Canolfan Llywodraethiant Cymru

Brexit: Safbwynt Iwerddon

Dyddiad: 21ain Chwefror 2018
Lle: Adeilad Pierhead, Cynulliad Cenedlaethol

Darlith gan Daithi O’Ceallaigh, cyn-Lysgennad Iwerddon i’r Frenhines a Chyfarwyddwr Sefydliad Materion Rhyngwladol ac Ewrop yn Nulyn.

Gwylio fideo o’r ddarlith

Achlysuron pwysig rhwng 2012 a 2016

Teitl	Siaradwr, cadeirydd neu gyflwynydd	Dyddiad
Seminar Awdurdodaeth ar Waith	Amrywiol	Hydref 2016
Cenedl Aflonydd: Yr Alban 1999-2016 a’r tu hwnt (Darlith Flynyddol 2016)	Yr Athro Syr Tom Devine	Hydref 2016
Gweinyddu Addysg	Leighton Andrews AC	Hydref 2014
Cyflwyno’r Cylch Seneddol Trawsbleidiol dros Ddiwygio a Datganoli yn y Deyrnas Gyfunol	Cadeirydd: Arglwydd Hennessy Nympsfield	Gorffennaf 2014
Beth fydd effaith y refferendwm am annibyniaeth yr Alban ar Gymru?	Cadeirydd: David Melding AC. Panel: Lee Waters (Cyfarwyddwr Sefydliad Materion Cymru), Valerie Livingstone (Newsdirect Wales) ac Adam Price (cyn Aelod Seneddol Plaid Cymru dros Ddwyrain Caerfyrddin a Dinefwr).	Gorffennaf 2014
Achlysur cyflwyno llyfr David Marquand, Mammon's Kingdom	Wedi’i gynnal gan yr Uned dros Arloesi ac Ymgysylltu ar y cyd â Chanolfan Llywodraethiant Cymru a Sefydliad Materion Cymru	Mehefin 2014
Achlysur cyflwyno llyfr Richard Wyn Jones, The Fascist Party in Wales? Plaid Cymru, Welsh Nationalism and the Accusation of Fascism.	Cadeirydd: Helgard Krause (UWP) Cylch trafod: Adam Price a Richard Wyn Jones	4ydd Mehefin 2014
Darlith am ymgysylltu â gwleidyddiaeth a gwaith gwirfoddol yn yr 21ain ganrif	John Bercow AS, Llefarydd Tŷ’r Cyffredin. Cadeirydd: Yr Athro Richard Wyn Jones Noddwr: Llywydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru, Y Fonesig Rosemary Butler AC.	5ed Mehefin 2014
Tuag at annibyniaeth yr Alban? Gwerthuso gobeithion a goblygiadau refferendwm yr Alban	Y Dr Nicola McEwen, Prifysgol Caeredin. Noddwyd gan David Melding AC	14eg Mai 2014
Sgwrs gyda’r...	Gwir Anrh. yr Arglwydd Heseltine CH	Mai 2014
Darlith Flynyddol 2014 Canolfan Llywodraethiant Cymru	Nicola Sturgeon ASA, Dirprwy Brif Weinidog yr Alban a Dirprwy Arweinydd Plaid Genedlaethol yr Alban. Noddwyd gan y Dirprwy Lywydd, David Melding AC	Mawrth 2014
Sgwrs gyda’r...	Athro Linda Colley, Prifysgol Princeton Gwylio fideo o’r ddarlith.	Mawrth 2014
Camgymeriad anferth? Y ddadl yn erbyn archgarchar yng Nghymru	Ar y cyd â Chynghrair Howard dros Ddiwygio Penydiol. Noddwyd gan y Dirprwy Lywydd, David Melding AC	Chwefror 2014
Arferion cyfansoddiadol a’r undeb cyfnewidiol	Yr Athro David Farrell, Coleg Prifysgol Dulyn. Noddwyd gan y Dirprwy Lywydd, David Melding AC Cynhaliwyd gan brosiect UK’s Changing Union	Chwefror 2014
Darlith am yr Alban	Yr Athro James Mitchell, Prifysgol Caeredin) a Gwasanaeth Ymchwil y Cynulliad Cenedlaethol	Rhagfyr 2013
Araith arweinydd	Kirsty Williams, Arweinydd Democratiaid Rhyddfrydol Cymru	Medi 2013
Darlith	Yr Ysgrifennydd Gwladol dros Gymru, y Gwir Anrh. David Jones AS	Mehefin 2013
Darlith Flynyddol 2013 Canolfan Llywodraethiant Cymru	Syr David Lloyd Jones	Ebrill 2013
Araith arweinydd	Leanne Wood, Arweinydd Plaid Cymru	Mawrth 2013
Araith arweinydd	Andrew RT Davies, Arweinydd Ceidwadwyr Cymru	Chwefror 2013
Sgwrs gyda’r...	Gwir Anrh. Peter Hain AS. Noddwyd gan y Dirprwy Lywydd, David Melding AC Gwylio fideo o’r ddarlith.	Rhagfyr 2012
Darlith Flynyddol 2012 Canolfan Llywodraethiant Cymru	Dirprwy Brif Weinidog San Steffan, y Gwir Anrh. Nick Clegg AS Gwylio fideo o’r ddarlith.	14eg Mehefin 2012