Archaeoleg a Hanes (BA)

Rydyn ni’n frwd dros feithrin awyrgylch cyfeillgar, personol a chefnogol lle mae pwyslais cryf ar gyfarfodydd unigol ar adegau pwysig yn ystod y cwrs. Mae gan y darlithwyr lawer o arbenigedd ynghylch themâu, cyfnodau ac ardaloedd a byddan nhw’n cyflwyno’r syniadau diweddaraf yn yr ystafell ddosbarth, gan gynnwys eu hymchwil arloesol nhw.

Byddwch chi’n dysgu trwy sawl dull megis darlithoedd rhyngweithiol, seminarau lle mae trafodaethau bywiog, gweithdai, gwaith grŵp a thiwtorialau. Mae rhai modiwlau’n cynnwys ymweliadau, a byddwch chi’n treulio pedair wythnos mewn cloddfa archeolegol neu sefydliad treftadaeth.

Mae’r seminarau a’r gweithdai’n cynnig cyfle gwerthfawr i drin a thrafod prif syniadau a deunydd darllen amryw bynciau. Maen nhw’n gyfle da i ystyried syniadau, cydweithio’n agos â’r darlithwyr a dysgu oddi wrth y myfyrwyr eraill. Yn ystod yr ail a'r drydedd flwyddyn, bydd modd cynnal prosiectau annibynnol gyda chymorth arbenigwr yn y maes a hyfforddiant unigol.

Mae’n dulliau addysgu’n meithrin medrau deallusol megis meddwl yn feirniadol, dadansoddi’n fanwl, cloriannu tystiolaeth, llunio dadleuon, rhoi damcaniaethau ar waith a defnyddio iaith yn effeithiol mewn traethodau a thrafodaethau. At hynny, byddwn ni’n eich helpu i weithio mewn tîm, cynnal ymchwil yn annibynnol a rheoli amser mewn awyrgylch cefnogol. 

Sut y caf fy nghefnogi?

Bydd nifer o staff yn eich helpu trwy amryw ffyrdd megis cynnydd academaidd mewn maes penodol neu ystyried dysgu a chynnydd yn fwy cyfannol.

Bydd tiwtor personol ar gyfer archeoleg a hanes fel ei gilydd a byddan nhw’n eich arwain drwy gydol yr astudio. Byddwch chi’n cwrdd â'ch tiwtoriaid personol yn fynych i drafod eich cynnydd a'ch datblygiad ym mhob rhan o’r astudio. Bydd tiwtoriaid seminarau, darlithwyr a chynullwyr modiwlau yn rhoi cymorth penodol ychwanegol; ymgynghorydd academaidd fydd yn eich helpu i lunio’r traethawd hir ac yn cwrdd â chi yn fynych. Gall y tiwtoriaid personol nodi cymorth priodol os oes anawsterau gyda chi, hefyd.

Bydd cyfleusterau dysgu rhithwir y Brifysgol ar gael ichi yn ogystal â sawl rhaglen a chyfrwng digidol arall i’ch helpu i astudio.

Mae tîm cymorth addysg i israddedigion yn cynnig cymorth ar gyfer gwaith academaidd a materion eraill gan roi gwybodaeth ac arweiniad yn ymateb i unrhyw ymholiadau a allai fod gyda chi.

Mae’r Brifysgol yn cynnig amryw wasanaethau megis Student Futures i’ch helpu i gynllunio gyrfa; gwasanaethau cymorth ac achlysuron i’ch helpu i reoli iechyd y corff a’r meddwl; cymorth ar gyfer materion ariannol a chymorth i ymdopi ag anableddau.

Sut caf fy asesu?

Mae amryw ddulliau asesu megis beirniadu ffynonellau, prosiectau ymchwil, adolygiadau, darnau ar gyfer cyfryngau cymdeithasol a chyflwyniadau ynghyd â ffyrdd traddodiadol megis traethodau. Mae rhai asesiadau’n gadael ichi gydweithio mewn prosiect ac mae eraill yn cynnwys ysgrifennu a llunio ar gyfer amryw gynulleidfaoedd; er enghraifft, gallen ni ofyn ichi lunio arddangosfa amgueddfa neu lawlyfr defnyddio ffynonellau; a gallai fod cyfle ichi lunio podlediadau a thestunau digidol ar gyfer cyfryngau cymdeithasol. Mae traethodau hir hanes yn eich galluogi i drin a thrafod cwestiynau sylfaenol neu ystyried rhyw fater neu ddadl yn fanylach.

Ym mhob achos, diben yr asesu yw’ch helpu i hel syniadau, meithrin medrau a datblygu galluoedd. Maen nhw’n helpu i roi ichi fedrau sy’n cysylltu’ch gwybodaeth â materion lleol, cenedlaethol a rhyngwladol ac yn eich annog i fod yn arloesol ac yn greadigol, dyfeisio ffyrdd newydd o drafod problemau neu ofyn cwestiynau, cydweithio wrth ddatrys problemau a chyflwyno canfyddiadau, a mynegi dadleuon yn ôl tystiolaeth. Bydd y medrau sydd wedi’u meithrin a’u hasesu yn ystod y rhaglen yn eich paratoi ar gyfer amryw yrfaoedd.

Yn rhan o hyfforddiant meithrin medrau yn y flwyddyn gyntaf, byddwn ni’n eich helpu i ddeall yr asesu, beth mae disgwyl ichi ei wneud, sut y byddwn ni’n eich marcio a sut mae manteisio i’r eithaf ar yr adborth. Mae cynnydd yn rhan o’r asesu: bydd gorchwylion llai o dan adain yr athrawon yn y flwyddyn gyntaf, yn ogystal â gwaith ffurfiannol yn yr ail a’r drydedd flwyddyn. Bydd adborth am asesiadau a mathau eraill o ddysgu yn rhoi cyfle ichi bwyso a mesur eich cyrhaeddiad cyfredol neu ddiweddar. Mae modd ei roi’n unigol neu fesul cylch.

Pa sgiliau bydda i'n eu hymarfer a'u datblygu?

Mae Deilliannau Dysgu’r rhaglen hon yn disgrifio'r hyn y byddwch chi’n gallu ei wneud o ganlyniad i astudio ym Mhrifysgol Caerdydd. Byddan nhw’n eich helpu i ddeall yr hyn mae disgwyl ichi ei wneud. 

Mae deilliannau dysgu’r rhaglen hon isod:

Gwybod a deall:

Erbyn diwedd y rhaglen, byddwch chi’n gallu:

GD1: Cloriannu rôl archeoleg yn y sector treftadaeth ehangach.

GD2: Defnyddio dulliau a damcaniaethau archeolegol i archwilio amryw gyfnodau ac ardaloedd.

GD3: Trin a thrafod tybiaethau a dulliau cyfnewidiol archeolegwyr ynghylch esbonio’r gorffennol.

GD4: Dangos ffordd drefnus o wybod a deall cymhlethdod ac amrywiaeth sefyllfaoedd, digwyddiadau ac agweddau mewn amryw gyfnodau ac ardaloedd.

Medrau deallusol:

Erbyn diwedd y rhaglen, byddwch chi’n gallu:

SD1: Hel, disgrifio a chyflwyno gwybodaeth archeolegol gymhleth nad oes modd ei darogan.

SD2: Dadansoddi, trafod a dehongli tystiolaeth gymhleth (gan gynnwys pethau, safleoedd, adeiladau a thirweddau).

SD3: Cysylltu’r hyn rydych chi’n ei wybod ac yn ei ddeall am hanes ac archeoleg â meysydd eraill yn y dyniaethau.

SD4: Defnyddio gwybodaeth, ynghyd â medrau a dulliau priodol, i nodi a chloriannu newid hanesyddol yn y ffordd o drin a thrafod cyfnodau neu ardaloedd.

SD5: Llunio a chyfiawnhau dadleuon am faterion, problemau a thrafodaethau ym maes hanes trwy syniadau a dulliau hanesyddiaethol.

SD6: Dod o hyd i ffynonellau sylfaenol priodol, pwyso a mesur eu natur a'u dadansoddi'n feirniadol i ateb cwestiynau a datrys problemau.

Medrau ymarferol proffesiynol

Erbyn diwedd y rhaglen, byddwch chi’n gallu:

SY1: Helpu i adnabod, archwilio a chofnodi safleoedd archeolegol.

SY2: Asesu pwysigrwydd safleoedd a deunyddiau archeolegol.

SY3: Defnyddio medrau archeolegol mewn sefyllfa broffesiynol.

SY4: Gofyn cwestiynau ymchwil cryf a phenodol a mynd ar drywydd atebion i'r cwestiynau hynny trwy ymholi strwythuredig gan ddewis ac archwilio ystod briodol o dystiolaeth.

Medrau trosglwyddadwy/allweddol:

Erbyn diwedd y rhaglen, byddwch chi’n gallu:

ST1: Dangos meddwl beirniadol, rhesymu a'r gallu i gymhathu a chrynhoi gwybodaeth a syniadau cymhleth trwy ddethol yn annibynnol a dadansoddi'n feirniadol ystod briodol o dystiolaeth.

ST2: Crynhoi, pwyso a mesur cryfderau a gwendidau safbwyntiau a dehongliadau amgen a gwerthuso eu harwyddocâd.

ST3: Cyflwyno canfyddiadau a dadleuon cymhleth yn eglur, yn gryno ac yn ddarbwyllol ar amryw ffurfiau.

ST4: Dangos menter i ddatrys problemau a dadansoddi tystiolaeth amryfal, rannol neu amwys gan feddwl yn feirniadol, yn fentrus ac yn greadigol.

ST5: Cyfleu gwybodaeth a dadleuon cymhleth yn effeithiol, naill ai'n unigol neu’n rhan o dîm.