Gwella gwneud penderfyniadau ar ddiwedd oes

Ein trafodaeth a sbardunwyd gan ymchwil am driniaeth pobl mewn cyflyrau disymud neu anymwybodol.

Mae penderfyniadau diwedd oes i bobl mewn cyflwr diymateb a lled-ymwybodol yn golygu dyfarniadau risg clinigol a moesegol anodd. Maent yn destun diddordeb tanbaid ymysg y cyfryngau, datblygiadau ym meysydd y gyfraith a pholisi, yn ogystal ag ymchwil wyddonol.

Ysgogodd ein hymchwilwyr drafodaeth ynglŷn â sut caiff pobl â chyflyrau o’r fath eu trin er mwyn creu ffyrdd newydd o fynd i’r afael â phenderfyniadau diwedd oes.

Very thought provoking – interesting, emotionally and intellectually challenging and I need/want to go away and reflect deeply on my view of the MCA [Mental Capacity Act] and its application because I believe my opinion may have altered slightly’

Feedback survey from session at the Institute of Medical Ethics conference.

Ystyried agweddau

Mae grŵp ymchwil ‘Risg, Gwyddoniaeth, Iechyd a Chyfryngau’ yn yr Ysgol Newyddiaduraeth, y Cyfryngau ac Astudiaethau Diwylliannol yn ystyried cynrychiolaeth ddiwylliannol, agweddau’r cyhoedd a pholisi mewn perthynas â materion gwyddonol a iechyd.

Mae gwaith y tîm ar gyflyrau diymateb/lled-ymwybodol yn cynnwys adolygu llenyddiaeth bresennol a mapio problemau a bylchau o safbwynt y dyniaethau/gwyddoniaeth gymdeithasol. Dadansoddwyd adroddiadau cyfryngol, archwiliwyd y defnydd o dechnoleg a chynhaliwyd cyfweliadau gyda chlinigwyr a thros 50 o deuluoedd, gan ganolbwyntio ar wneud penderfyniadau ynghylch triniaethau meddygol difrifol.

Yn ogystal, fe gynhaliodd y tîm gyfweliad manwl/astudiaeth grŵp ffocws mewn tair uned niwrolegol arbenigol - gan edrych ar brofiadau o ddarpariaeth gofal hir dymor.

Goblygiadau technoleg newydd

Mae nifer gynyddol o bobl bellach yn goroesi anafiadau trychinebus i’r ymennydd - yn rhannol o ganlyniad i ddatblygiadau mewn technoleg feddygol.

Cafodd y cyflwr ‘diymateb’ ei adnabod yn 1972, y cyflwr ‘lled-ymwybodol’ yn 2002 (i ddisgrifio cleifion sy’n dangos ychydig iawn o ymwybyddiaeth/ymwybyddiaeth ysbeidiol).

A guiding light

Rhoddodd y portffolio ymchwil hwn, a gynhaliwyd mewn cydweithrediad â chydweithwyr ym Mhrifysgol Efrog, olwg amlddimensiynol o’r heriau dwys sy’n wynebu defnyddwyr gwasanaethau, darparwyr gofal a chynllunwyr polisïau. Yn ogystal, nodwyd bylchau a thensiynau o ran y cyfathrebu rhwng clinigwyr a theuluoedd, cynrychiolaeth yn y cyfryngau a’r dadleuon cyhoeddus, cyfreithiol, proffesiynol ac am bolisïau.

Aeth Gweithgor Coleg Brenhinol y Ffisigwyr ati i newid canllawiau triniaeth y Coleg o ganlyniad i’r ymchwil. Taniodd ddiddordeb ymysg rhanddeiliaid, gan gynnwys meddygon ac arbenigwyr polisi; fe lywiodd ddeunyddiau hyfforddi newydd a chymell clinigwyr i newid eu ffyrdd o feddwl.

Mae’r gwaith ymchwil parhaus hwn wedi’i droi’n rhaglen radio hanner awr ar BBC3 ac fe gyfeiriwyd ato yn adroddiad Tŷ’r Arglwyddi ar Ddeddf Galluoedd Meddyliol 2005, gan gefnogi’r newid a argymhellir. Mae’r gwaith ymchwil i’w weld ar wefan Health Talk hefyd ac fe wnaeth dros 2,000 o bobl ei ddefnyddio yn ystod yr wythnosau cyntaf ers ei lansio.

Yn ogystal, cafodd weithgareddau ehangach ymgysylltu cyhoeddus eu hysbysu ynghylch marwolaeth ac astudiaethau marwolaeth.