Sefydlwyd Canolfan Y Croesgadau Caerdydd yn 2000 i gefnogi a datblygu Prifysgol Caerdydd i fod yn ganolbwynt ar gyfer ymchwil ar y cyd, cynadleddau a chyhoeddiadau ym maes hanes Y Croesgadau.
Fe'i lleolir yn yr Ysgol Hanes, Archaeoleg a Chrefydd.
Mae diddordebau'r Ganolfan yn cynnwys hanes ac ideoleg y mudiad croesgadol, hanes ac archaeoleg y tiroedd a o goncrwyd gan y croesgadwyr, effaith y croesgadau ar y tiroedd a'r bobl hynny y cyfarwyddwyd y croesgadau yn eu herbyn ac y lansiwyd croesgadau ohonynt, a hanes y Gorchmynion Milwrol.
Mae'r holl meysydd croesgadol ac unrhyw groesgad o ddiwedd yr unfed ganrif ar ddeg ymlaen wedi'u cynnwys.
Prosiectau
Mae prosiectau ymchwil mawr a wneir gan aelodau'r ganolfan yn cynnwys prosiect Waliau Canoloesol Ascalon, wedi'i gyfarwyddo gan Denys Pringle mewn cydweithrediad ag Alldaith Leon Levy i Ashkelon (cyfarwyddwyr: Yr Athro Lawrence Stager, Prifysgol Harvard, a'r Athro Daniel Master, Coleg Wheaton) a'r Cyngor Ymchwil Prydeinig yn y Lefant, ac mae Frances Healy hefyd yn cymryd rhan.
Peter Edbury
Arweiniodd Peter Edbury brosiect a ariannwyd gan AHRC i ymchwilio i draddodiadau llawysgrif a chreu argraffiadau newydd o’r Old French Continuations of William of Tyre a'r testun cysylltiedig a elwir La chronique d'Ernoul et de Bernard le Trésorier. Mae'r naratifau hyn yn hollbwysig ar gyfer ein dealltwriaeth o hanes Y Dwyrain Lladin ar ddiwedd y ddeuddegfed a'r drydedd ganrif ar ddeg.
Mae hefyd wedi cwblhau prosiect mawr (yn cydweithio â Dr Nicholas Coureas o Ganolfan Ymchwil Cyprus, Nicosia) i greu cyfieithiad Saesneg gyda sylwebaeth o'r hyn a elwir Chronique d'Amadi. Cyhoeddwyd hyn gan Ganolfan Ymchwil Cyprus yn 2015.
Helen Nicholson
Mae Helen Nicholson yn ymchwilio i ystadau Farchogion y Deml yng Nghymru a Lloegr yn ystod y cyfnod 1308-1313, pan oeddent yn cael eu gweinyddu gan swyddogion brenhinol. Mae hi wedi trawsgrifio a dadansoddi'r cofnodion a gedwir yn yr Archifau Cenedlaethol: Yr Archifdy Cyhoeddus yn Kew.
Mae hi hefyd yn ymchwilio i fywyd y Frenhines Sybil o Jerwsalem (teyrnasodd rhwng 1186 a 1190) ar gyfer llyfr yng nghyfres 'Rulers of the Latin East' gan Routledge, ac mae'n ysgrifennu llyfr ar fenywod yn y Croesgadau, i'w gyhoeddi gan Oxford University Press.
Denys Pringle
Mae Denys Pringle wedi cwblhau'r adroddiad terfynol ar asesiad archeolegol Castell Aqaba a gynhaliwyd ar y cyd gyda'r diweddar Athro John De Meulemeester (Prifysgol Ghent) yn 2001-04. Mae hefyd wedi golygu cyfrol o astudiaethau hanesyddol, archeolegol a phensaernïol o Ramla, tref ym Mhalestina, yn y cyfnodau canoloesol ac Otomanaidd gydag Andrew Petersen (Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant).
