Dispersal: Picturing Urban Change in East London
Cyhoeddwyd Dispersal: Picturing Urban Change in East London gan Historic England yn 2017 a chafodd gymorth ariannol gan y Paul Mellon Centre for Studies in British Art. Mae’n archwiliad gweledol a beirniadol o drawsnewidiad cyflym tirwedd ddiwydiannol Dwyrain Llundain. Awduron y llyfr hwn yw’r Athro Juliet Davis, Marion Davies, a Debra Rapp, ac mae’n canolbwyntio ar safle Gemau Olympaidd 2012, yn hanesyddol ardal ddiwydiannol ar ymyl y ddinas.
Cyn ei hailddatblygu, roedd dros 200 o fentrau bach i ganolig eu maint yn yr ardal, yn ymwneud â diwydiannau amrywiol megis gwneud gwregysau, galfaneiddio sinc, ac ysmygu eogiaid. Mae'r ardal yn aml yn cael ei ystyried yn ddiffeithdir ôl-ddiwydiannol llygredig. Mae'r llyfr yn herio'r naratif hwn, gan gynnig portread cynnil trwy ffotograffau gan Marion Davies a Debra Rapp, ynghyd â disgrifiadau manwl yn seiliedig ar ymchwil archifol, arsylwadau, a chyfweliadau. Mae'r lluniau’n dogfennu mannau gwaith a gweithgareddau 60 o'r busnesau, ac yn cofnodi’r amgylcheddau ar drothwy newid tra'n cyfeirio at dirwedd wedi'i llunio dros amser.
Mae pennod gyntaf y gyfrol yn olrhain esblygiad yr ardal yn ymyldir trefol o ganol y 19eg ganrif. Mae'r ail yn adrodd straeon amrywiol y busnesau. Mae'r bennod olaf yn archwilio effaith eu gwasgaru, gan amlygu'r canlyniadau i'r bobl a'r ardal. MaeDispersal yn gofnod teimladwy o dirwedd sy'n diflannu a'i harwyddocâd hanesyddol.
