Ewch i’r prif gynnwys

Gwella sensitifrwydd ar gyfer LIGO Uwch

Mae'r cynnwys hwn ar gael yn Saesneg yn unig.

Gweithrediadau synhwyrydd

Rydym yn cefnogi'r defnydd o ymyriaduron laser enfawr i chwilio am donnau disgyrchiant.

Arsyllfa Tonnau Disgyrchol Ymyriadur Laser (LIGO) yw arsyllfa tonnau disgyrchol fwyaf y byd. Yn cynnwys dau ymyriadur laser enfawr sydd wedi'u lleoli filoedd o gilometrau ar wahân, defnyddir LIGO i ganfod a deall tarddiad tonnau disgyrchiant.

Rhaid sicrhau bod y laserau yn atseinio rhwng drychau breichiau'r synhwyrydd er mwyn gwneud mesuriad. Cloi'r synhwyrydd yw'r enw am hyn.

Gall unrhyw ymyrraeth yn y broses hon — fel dirgryniadau seismig, electroneg, newidiadau tymheredd neu bwysau - gynhyrchu sŵn sy'n cyfyngu ar sensitifrwydd y synwyryddion i signalau tonnau disgyrchol. Efallai y byddant hyd yn oed yn achosi synhwyrydd dan glo i golli clo, a rhoi'r gorau i arsylwadau gwyddoniaeth.

Ein hymchwil

Er mwyn atal ymyrraeth rhag digwydd, rydym yn astudio'r data sy'n dod allan o'r offeryn i weld a allwn gysylltu unrhyw un o'r sŵn â chydran neu adran benodol o'r ymyriadur, neu ei briodoli ar ddylanwad allanol fel y tywydd neu weithgaredd dynol.

Mae hyn yn ein galluogi i naill ai addasu'r offeryn neu labelu'r data fel 'swnllyd' fel nad yw'r nodweddion sŵn hyn yn difetha dadansoddiad a allai gynnwys signalau tonnau disgyrchiant go iawn.

Cyhoeddiadau cysylltiedig

Rydym hefyd wedi cymryd rhan mewn ymdrechion i ddeall ymddygiad synwyryddion tonnau disgyrchiant a thrwy hynny, gwella eu perfformiad:

Nuttall, L. K. et al., 2015. Improving the data quality of Advanced LIGO based on early engineering run results. Classical and Quantum Gravity 32 (24).

Adams, T. et al., 2015. Cost–benefit analysis for commissioning decisions in GEO 600. Classical and Quantum Gravity 32 (13).

Gwella electroneg allddarlleniad tonnau disgyrchiant uwch-synwyryddion LIGO

Mae synwyryddion Advanced LIGO (Arsyllfa Tonnau Disgyrchol yr Ymyriadau Laser) yn offerynnau hynod gymhleth â sensitifedd mor isel â 2×10-20 m/sqrt(Hz) tra byddant yn cael eu gweithredu. I sicrhau sensitifedd astroffisegol gwell, mae’r offerynnau’n cael eu huwchraddio’n gyson, a hynny drwy ddefnyddio’r technolegau diweddaraf un pan fydd bylchau yn ystod cyfnodau arsyllu hyd blwyddyn.

Natur cwanteiddiedig goleuni yw un o’r rhwystrau mwyaf sylweddol i wella sensitifedd LIGO. Bydd cynyddu pŵer a defnyddio cyflyrau gwasgedig goleuni’n rhan o fersiwn newydd LIGO A+ (gwaith uwchraddio o ran synwyryddion y bwriedir ei wneud ar ôl y cyfnod arsyllu nesaf, sef O4) er mwyn lleihau’r sŵn saethu a’r gwasgedd yn sgîl pelydru a geir yn y system. Fodd bynnag, mae lleihau sŵn saethu drwy wasgu’n cynyddu perthnasedd ffynonellau sŵn eraill, yn enwedig perthnasedd sŵn electronig allddarlleniad y prif ffotosynhwyrydd. I fynd i’r afael â hyn a galluogi lefelau gwasgu uwch, datblygwyd cylched rhagfwyhadur sŵn isel a phŵer uchel newydd ar gyfer allddarlleniadau’r ffotodeuod. Y rhagfwyaduron hyn yw’r cam cyntaf un i dynnu signalau tonnau disgyrchiant o’r ffotodeodau. Pan fydd tonnau disgyrchol yn pasio’r synhwyrydd, mae’r ffotodeuod sy’n trawsyrru’r glanhäwr modd allbynnu’n synhwyro newid bach ym mhŵer golau’r laser. Ar ôl hynny, mae’r rhagfwyhadur yn troi arwyddion ffotocerhyntau ffotodeuod yn foltedd ac yn mwyhau’r arwyddion hynny.

Datblygwyd yr allddarlleniadau newydd gyda’r nod o’u gosod yn Hanford a Livingston mewn pryd ar gyfer cyfnod arsyllu 2022. Mae’r dyluniad terfynol yn dangos lleihad hyd at ffactor o 6 yn lefel y sŵn o’i gymharu â’r allddarlleniad presennol (Ffigur 1), a fydd yn cynyddu graddau’r gwasgu sy’n weladwy ar ôl y gwaith gosod a, trwy hynny, gynyddu sensitifedd y synhwyrydd LIGO i ganfod cyfuniadau seryddol ymhellach i ffwrdd yn y bydysawd.

Figure 1: Input referred noise of the new pre-amplifier stage (red) compared to the present noise in Advanced LIGO (black).
Figure 1: Input referred noise of the new pre-amplifier stage (red) compared to the present noise in Advanced LIGO (black).