Gall atgoffa neges destun helpu i wella iechyd y geg ymhlith pobl ifanc yn eu harddegau
17 Hydref 2024
Mae treial a gyd-arweinir gan Brifysgol Caerdydd a Sheffield yn dangos y gall atgoffa negeseuon testun helpu i wella arferion brwsio dannedd yn eu harddegau, yn enwedig gan deuluoedd incwm isel.
Ymchwiliodd ymchwilwyr o Brifysgol Caerdydd, mewn cydweithrediad â Phrifysgolion Sheffield, Leeds, Efrog a Dundee, effeithiolrwydd rhaglen newydd a gynlluniwyd i annog arferion brwsio gwell a lleihau pydredd dannedd mewn disgyblion ysgolion uwchradd.
Mae pydredd dannedd yn glefyd cyffredin iawn sy'n effeithio ar draean o bobl ifanc rhwng 12-15 oed, gyda hyn yn cynyddu i bron i hanner mewn ardaloedd o dlodi. Mae pobl ifanc sydd â phydredd dannedd yn aml yn dioddef o ddannedd, colli cwsg a thrafferthion bwyta, yn ogystal ag effeithio ar eu hiechyd corfforol, eu lles meddyliol a'u lefelau presenoldeb ysgol cyffredinol.
Roedd y treial BRIGHT, a ariannwyd gan y Sefydliad Cenedlaethol ar gyfer Ymchwil Iechyd a Gofal (NIHR), yn cynnwys 4,680 o fyfyrwyr o 42 o ysgolion ledled Cymru, Lloegr a'r Alban, a dderbyniodd wers ystafell ddosbarth ar iechyd y geg a negeseuon testun ddwywaith y dydd atgoffa am frwsio dannedd.
Meddai'r Athro Nicola Innes, Pennaeth Ysgol Deintyddiaeth a Phrif Ymchwilydd Prifysgol Caerdydd ar y treial:
Mae pobl ifanc ac oedolion ifanc ar adeg dyngedfennol yn eu bywydau am ddatblygu arferion iach gyda'u hannibyniaeth gynyddol. Dyluniwyd y treial hwn gyda phobl ifanc, a'i nod oedd cyd-fynd â'u bywydau; Gwers ysgol ac offeryn cyfathrebu maen nhw'n gyfarwydd iawn ag ef - negeseuon testun.
Er nad oedd yr effaith gyffredinol ar atal ceudodau yn sylweddol, nododd yr adroddiad effaith gadarnhaol ar arferion brwsio hunan-gofnodedig chwe mis yn ddiweddarach, a thystiolaeth o atal pydredd dannedd ymhlith myfyrwyr o deuluoedd incwm isel, gan awgrymu y gallai'r rhaglen fod yn arbennig o fuddiol i'r grŵp hwn.
Cafodd y negeseuon testun a'r gwersi groeso da gan fyfyrwyr ac athrawon, gyda'r cynlluniau gwersi wedi'u lawrlwytho bron i 1,000 o weithiau eisoes.
Mae Treial BRIGHT hefyd wedi derbyn Gwobr Effaith ar Iechyd a Gofal Cymdeithasol am ei rôl yn llunio dyfodol iechyd y geg mewn cymunedau ledled Cymru. Gallwch ddysgu mwy am hyn yn y fideo isod:
