Byrbrydau’n effeithio ar dwf plant

Gallai byrbrydau a phori drwy gydol y dydd, yn hytrach na bwyta ar amseroedd strwythuredig, gyfyngu ar dwf plant, yn ôl ymchwil newydd gan Brifysgol Caerdydd.

Mae astudiaeth newydd wedi ymchwilio i ddylanwad amseroedd bwyd strwythuredig a phori parhaus ar hormonau sy'n rheoli twf, gan ddangos y gallai'r newid o fwyta prydau rheolaidd i fwyta byrbrydau fod yn niweidiol i dwf.

Aeth ymchwilwyr ati i weld sut mae pori (dognau bach rheolaidd) a bwydo prydau (tri phryd mawr) yn dylanwadu ar dwf llygod a llygod mawr, gan ddadansoddi hefyd y newidiadau yn lefelau dau hormon sy'n rheoli twf, sef hormon twf a ghrelin. Mesurwyd y rhain hefyd mewn astudiaeth ddynol yn cymharu effeithiau pori a bwydo prydau ar wirfoddolwyr a oedd yn cael eu bwydo â thiwb.

Mae Ghrelin yn cael ei ryddhau o stumog wag ac yn arwydd bod unigolyn eisiau bwyd. Mae'n rhoi hwb i’r weithred o ryddhau hormon twf. Mae hyn yn cyflymu twf yn ystod plentyndod ac yn helpu cynnal meinweoedd ac organau drwy gydol ein hoes.

Cynhaliodd y tîm astudiaeth ar wahân yn mesur lefelau hormonau mewn bodau dynol, y ogystal ag ar fodelau anifeiliaid, gan gymharu fwydo ar sail pori neu fwydo prydau cyfan mewn gwirfoddolwyr sy’n cael eu bwydo trwy diwb nasogastrig.

“Fe wnaethon ni hefyd edrych ar hyn mewn llygod oedd heb dderbynyddion ar gyfer ghrelin - cafodd y newidiadau hyn eu gwrthdroi yn y llygod yma. Yn absenoldeb gweithred ghrelin, ni thyfodd llygod a oedd yn cael eu bwydo â phrydau cyfan cystal, ac ni chafwyd unrhyw ostyngiad mewn llygod oedd yn pori.”

Mewn llygod mawr oedd yn pori, treblodd hormon twf mewn llygod mawr oedd cael eu bwydo â phrydau llawn, gyda dau gyfnod ychwanegol o hormon twf yn cael ei ryddhau bob dydd.

Cefnogwyd canfyddiadau'r ymchwilydd mewn llygod mawr a llygod hefyd mewn astudiaeth ddynol gyfochrog, a edrychodd ar bori parhaus o'i gymharu â bwydo prydau mewn gwirfoddolwyr â thiwb o’r trwyn i’r stumog a ddefnyddir ar gyfer bwydo a rhoi meddyginiaeth.

“Fe wnaethon ni ddarganfod bod pori parhaus yn achosi i lefelau ghrelin (hormon newyn) aros yn uchel mewn bodau dynol – fel petaen nhw’n dal i fod yn llwglyd. Arweiniodd hyn at lefelau uchel o ran hormon twf yn barhaus. Er mwyn bod yn effeithiol wrth hybu twf, mae angen i lefelau hormon twf ddangos cynnydd a gwendidau naturiol mewn pyliau rhythmig. Felly, gallai diffyg pyliau o ryddhau hormon twf a gynhyrchir gan bori parhaus rwystro twf mewn bodau dynol,” ychwanegodd Dr Wells.

Pan dderbyniodd gwirfoddolwyr â thiwbiau o’r trwyn i’r stumog yr un maeth, ond mewn prydau ar wahân, gostyngodd lefelau ghrelin ar ôl pob pryd, a oedd yn hwyluso pyliau o ryddhau hormon twf.

Perfformiwyd yr astudiaeth hon gyda llygod mawr, llygod a bodau dynol gwrywaidd yn unig.

“Ar y llaw arall, mae’r lefelau uchel parhaus o ghrelin a gynhyrchir gan bori yn arwydd o newyn a all arafu twf, hyd yn oed pan fydd y maetholion yn cael eu darparu.

“Mae gan yr ymchwil hwn oblygiadau ehangach o ran sut y dylem fod yn bwydo ein plant, gan ganolbwyntio ar amseroedd bwyd strwythuredig er mwyn sicrhau eu twf iach.

“Mae’r astudiaeth hon yn cynnwys llygod, llygod mawr a bodau dynol gwrywaidd yn unig, a bydd ymchwil pellach yn dangos effaith y patrymau bwydo hyn ar fodau benywaidd.”

Cyhoeddwyd erthygl ‘Meal-feeding promotes skeletal growth by ghrelin-dependent enhancement of growth hormone rhythmicity’ yn y Journal of Clinical Investigation. Cynhaliwyd yr ymchwil ar y cyd â Phrifysgol Abertawe, Prifysgol Caerfaddon, a Phrifysgol Caerwysg.