Anogir y cyhoedd i gael profion am feirysau a gludir yn y gwaed fel mater o drefn yn rhan o brosiect ymgysylltu

Bydd animeiddiadau a grëwyd gan ymchwilwyr a chlinigwyr yn y Sefydliad Ymchwil er Imiwnedd Systemau i normaleiddio profion rheolaidd ar gyfer feirysau a gludir yn y gwaed, yn cynnwys hepatitis a HIV.

Asiantau heintus yw feirysau a gludir yn y gwaed (BBV) a’r mwyaf cyffredin yw hepatitis B (HBV), hepatitis C (HCV), a’r feirws diffyg imiwnedd dynol (HIV). Mae’r feirysau hyn yn gallu ymledu drwy gysylltiad rhywiol heb ddiogelwch, rhannu nodwyddau neu ddod i gysylltiad â chynnyrch gwaed halogedig. Mae’n nhw’n risg i iechyd pobl gan eu bod yn gallu arwain at glefydau cronig, megis cirosis yr afu neu ganser yr afu yn achos hepatitis B a C, a syndrom diffyg imiwnedd caffaeledig (AIDS) yn achos HIV os na wneir diagnosis ar eu cyfer.

Roedd prosiect BBV a Fi, prosiect ar y cyd rhwng Prifysgol Caerdydd a Bwrdd Iechyd Cwm Taf Morgannwg, a ariannwyd gan Gilead, yn cynnwys cymunedau a gweithwyr gofal iechyd proffesiynol dros gyfnod o bedwar mis er mwyn deall rhagor am agweddau at brofion ac ymwybyddiaeth o feirysau a gludir yn y gwaed. Cynhyrchwyd dau animeiddiad i'w defnyddio mewn lleoliadau gofal iechyd i annog pobl i wneud profion am feirysau cyffredin a gludir yn y gwaed fel mater o drefn er mwyn hyrwyddo iechyd da a’r broses o drin pobl yn dda.

Dyma a ddywedodd Dr. Lucy Jones, ‘Mae gwneud diagnosis cynnar yn bwysig i leihau’r graddau y bydd feirysau a gludir yn y gwaed yn cael eu trosglwyddo ac mae cynnal profion rheolaidd yn hollbwysig er mwyn dod o hyd iddyn nhw. Mae feirysau a gludir yn y gwaed yn fwy cyffredin nag y mae rhai pobl yn ei feddwl ac yn dilyn ein profiad yn y gwasanaeth iechyd rhywiol, datblygon ni brosiect BBV a Fi yng nghymoedd y De. Yn ein hymarfer, gwelon ni fod pobl o’r farn nad yw pobl heterorywiol a defnyddwyr nad ydyn nhw’n ddefnyddwyr cyffuriau mewn perygl o gael feirysau a gludir yn y gwaed. Ein nod oedd dysgu rhagor am wybodaeth a syniadau am feirysau a gludir yn y gwaed mewn cymunedau lled-wledig yng Nghymru yn ogystal â phrofiad gweithwyr gofal iechyd proffesiynol o brofion feirysau a gludir yn y gwaed yn eu gwaith a'r rhwystrau y maen nhw’n eu hwynebu o ran profion feirysau a gludir yn y gwaed. Ein nod yw codi ymwybyddiaeth, chwalu mythau, lleihau’r stigma ac annog pawb i gael profion a bod gweithwyr gofal iechyd proffesiynol yn cynnig y rhain. Mae gwneud y prawf yn digwydd yn gyflym ac yn hawdd, ac efallai y bydd yn eich helpu i barhau i fyw bywyd llawn ac iach'.

Dyma a ddywedodd Geraint Jones, fferyllydd HIV ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg: Cynhalion ni ymarferion gwrando pwrpasol gyda phobl sy'n byw mewn ardaloedd lled-wledig a gweithwyr gofal iechyd proffesiynol dros gyfnod o 4 mis i drafod feirysau a gludir yn y gwaed er mwyn deall barn y bobl a oedd yn cymryd rhan. Yn y sesiynau hyn, daethon ni o hyd i themâu cyffredin a sut mae’r rhain yn cyfrannu tuag at ddiffyg ymwybyddiaeth o feirysau a gludir yn y gwaed a’r profion.

Dyma a ddywedodd Dr Lucy Jones, 'Drwy gynyddu ymwybyddiaeth a normaleiddio profion, gallwn ni gynnig diagnosis o feirysau a gludir yn y gwaed yn gynnar, atal cymhlethdodau hirdymor a gwella deilliannau cleifion. '

Watch the animations

Roedd y prosiect hwn yn gydweithrediad rhwng Prifysgol Caerdydd a Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg a chafodd ei ariannu gan grant gan Gilead. Hoffai'r tîm ddiolch i aelodau'r cyhoedd a staff Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg a'r Is-adran Heintiau ac Imiwnedd, Prifysgol Caerdydd am ein helpu i godi ymwybyddiaeth o sut y gall feirysau a gludir yn y gwaed effeithio ar bob un ohonon ni. Estynnwn ein diolch arbennig i'r enwogyn Katie Owen a Dr David Samuel, gastroenterolegydd Ymgynghorol am y trosleisio ardderchog!