Gwobr Cymdeithas Ddysgedig Cymru ar gyfer y dyniaethau a’r celfyddydau creadigol

Mae Darllenydd mewn Llenyddiaeth a Diwylliant Gweledol, Dr Alix Beeston, wedi ennill Medal Dillwyn Cymdeithas Ddysgedig Cymru am ei chyfraniad i’r dyniaethau a’r celfyddydau creadigol.

Mae Medalau Dillwyn yn dathlu ymchwilwyr eithriadol ar ddechrau eu gyrfa sy’n gweithio yng Nghymru neu sydd â chysylltiad â Chymru. Bwriad y gwobrau blynyddol yw cyflawni amcan strategol y Gymdeithas o ddathlu a chodi proffil ysgolheictod Cymraeg ar draws disgyblaethau.

Cydnabuwyd Dr Beeston gan y Gymdeithas am ei chyflawniad cyffredinol fel ymchwilydd, athrawes, cyfathrebwr cyhoeddus a chydweithiwr. Gwnaeth y Gymdeithasol ei chanmol am ei llwyddiannau wrth hyrwyddo agweddau rhyngddisgyblaethol a ffeministaidd at lenyddiaeth, ffilm, a ffotograffiaeth yn yr 20fed a’r 21ain ganrif, yn arbennig trwy ei dau lyfr ysgolheigaidd, In and Out of Sight: Modernist Writing and the Photographic Unseen(Gwasg Prifysgol Rhydychen) ac Incomplete: The Feminist Possibilities of the Unfinished Film(Gwasg Prifysgol Califfornia, 2023). Dyfarnwyd y Casgliad Golygedig Gorau gan Gymdeithas Astudiaethau Ffilm, Teledu a Sgrin Prydain yn gynharach eleni, sef cyfrol wedi'i chyd-olygu a ddaeth â 14 o ysgolheigion ac ymarferwyr ffilm o bob rhan o'r byd at ei gilydd.

Roedd y Fedal hefyd yn anrhydeddu ymrwymiad Dr Beeston i gyrraedd cynulleidfaoedd amrywiol gyda’i hymchwil. Yn ystod ei gyrfa ym Mhrifysgol Caerdydd, mae Dr Beeston wedi arbrofi’n frwd gyda ffurfiau newydd o ysgrifennu a lledaenu ysgolheigaidd, gan gynnwys drwy’r prosiect Instagram Object Women. Fel cynullydd sefydlu'r platfform ymchwil Image Works: Research and Practice in Visual Culture, mae hi hefyd wedi cyfrannu at ddiwylliant celfyddydol Caerdydd a de Cymru drwy raglenni cyhoeddus mewn sefydliadau fel Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd – Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd a Chanolfan Celfyddydau Chapter, gan gynnwys yr ŵyl ffilm fawr Unfinished: Women Filmmakers in Process yn 2022.

Enwebwyd Dr Beeston am y Fedal gan ei chydweithiwr yn yr Ysgol Saesneg, Cyfathrebu ac Athroniaeth, yr Athro Holly Furneaux.

Amlygodd yr Athro Furneaux, arbenigwr blaenllaw mewn llenyddiaeth a diwylliant Fictoraidd, ethos Dr Beeston o gydweithio a chynghori ym Mhrifysgol Caerdydd a thu hwnt:

"Mae'r wobr yn gydnabyddiaeth deilwng o allu prin Alix i symud agendâu ymchwil ac i arwain y gwaith o ddatblygu diwylliannau ymchwil cynhwysol a thrylwyr! Mae'n wych gweld cydweithiwr sy'n gofalu cymaint am feithrin cymunedau creadigrwydd yn ein prifysgol a'n rhanbarth yn cael ei gydnabod fel hyn."

Derbyniodd Dr Alix Beeston Fedal Goffa Dillwyn fel rhan o’i gwobr yn nigwyddiad Cymdeithas Ddysgedig Cymru yn y Senedd ar 13 Tachwedd 2024. Wrth dderbyn y wobr, adlewyrchodd Dr Beeston:

“Mae ennill y Fedal hon saith mlynedd ar ôl i mi fewnfudo o Awstralia i Gymru i ymgymryd â swydd academaidd ym Mhrifysgol Caerdydd yn ostyngedig ac yn galonogol i mi. Ar adeg pan nad yw’r celfyddydau a’r dyniaethau’n cael eu gwerthfawrogi ddigon a’u bod yn brin o adnoddau – a phan fo mewnfudo’n cael ei ddirmygu, er gwaethaf yr holl ddaioni a wna ymfudwyr i Gymru – mae cydnabyddiaeth y Gymdeithas o’m cyfraniad i’m cenedl enedigol newydd yn teimlo’n arwyddocaol iawn.

“Rwy’n ddiolchgar i’r Athro Furneaux am fy enwebu ac am fod yn fentor, yn esiampl ac yn ffrind mor wych. Rwyf hefyd yn ddiolchgar i’m cydweithwyr a myfyrwyr yn yr Ysgol Saesneg, Cyfathrebu ac Athroniaeth am eu cefnogaeth a’u caredigrwydd, ac i’r academyddion, yr artistiaid a’r gweithwyr celfyddydol proffesiynol yr wyf wedi cydweithio â nhw dros y blynyddoedd.”