Penodi'r Athro Marc Pera-Titus yn Gadeirydd Ymchwil RAEng mewn Technolegau Electrolysis ar gyfer Cynhyrchu Hydrogen Gwyrdd

Penododd yr Athro Marc Pera-Titus Gadair Ymchwil RAEng mewn Technolegau Electrolysis, mewn partneriaeth â Hydrostar Europe i ddatblygu dull chwyldroadol ar gyfer cynhyrchu hydrogen gwyrdd cost-effeithiol.

Llongyfarchiadau gwresog i'r Athro Marc Pera-Titus ar ei benodiad yn Gadeirydd Ymchwil RAEng mewn Technolegau Electrolysis. Bydd yr Athro Pera-Titus yn canolbwyntio, mewn partneriaeth â Hydrostar Europe, ar dechnolegau electrolysis datblygedig arloesol gyda'r nod o gynhyrchu hydrogen gwyrdd.

Mae rhaglen Cadeiryddion Ymchwil ac Uwch Gymrodoriaethau Ymchwil RAEng yn meithrin cydweithrediadau rhwng academia a diwydiant, gan alluogi academyddion ym mhrifysgolion y DU i fynd i'r afael â heriau diwydiannol dybryd. Bydd yr Athro Pera-Titus yn derbyn £800,000 (£225,000 gan RAEng) dros bum mlynedd, yn ogystal ag elwa o fentoriaeth gan Gymrodyr RAEng a chyfleoedd rhwydweithio cyffredin. Mae'r gefnogaeth hon yn caniatáu i ymchwilwyr ganolbwyntio ar brosiectau ag effaith hirdymor sy'n berthnasol i'r diwydiant, yn ogystal ag ymgysylltu â chymuned o gyd-arbenigwyr wrth ddatblygu arloesedd.

Mae'r gadeiryddiaeth ymchwil hon, sy’n dwyn y teitl “Cadeiryddiaeth Ymchwil Hydrostar Europe/yr Academi Beirianneg Frenhinol mewn Technolegau Electrolysis ar gyfer Cynhyrchu H₂ wedi’i Gataleiddio gan Blastronau ac Ewynnau,” yn canolbwyntio ar ddatblygu dull newydd o gynhyrchu hydrogen sy'n gost-effeithiol ac amgylcheddol gynaliadwy.

Mae hydrogen gwyrdd, a grëir trwy electrolysis dŵr wedi’i bweru gan ynni adnewyddadwy, yn cynnig gostyngiad sylweddol mewn allyriadau CO₂ o gymharu â hydrogen llwyd confensiynol, sy'n ddibynnol ar gynhyrchu a chyflenwi tanwyddau ffosil. Mae cynhyrchu hydrogen gwyrdd yn hanfodol ar gyfer datgarboneiddio diwydiannau ynni-ddwys - fel cynhyrchu dur a sment - ac i ddarparu opsiynau tanwydd glân ar gyfer cludiant, datrysiadau dŵr glân, yn ogystal â storio ynni hirdymor sy’n angenrheidiol i gyrraedd amcanion sero net.

Mae electroleiddwyr masnachol cyfredol yn wynebu heriau o ran effeithlonrwydd, yn bennaf oherwydd nanoswigod sy'n glynu wrth yr electrodau. Mae'r swigod hyn yn rhwystro trosglwyddiad màs ac yn cynyddu’r ynni a gollir, sy'n lleihau gwydnwch ac yn gwneud y gost H₂ yn economaidd anymarferol o gymharu â phrosesau cynhyrchu H₂ cyfredol.

Bydd yr Athro Pera-Titus a'i dîm yn mynd i'r afael â'r problemau hyn trwy ddylunio gronynnau arwyneb-weithredol, dŵr-wasgaradwy a all ddatgysylltu nanoswigod o electrodau yn ddetholus i wella trosglwyddiad electronau. Bydd y gronynnau arfaethedig, y gellir eu hailgylchu'n llawn, yn seiliedig ar organosilicâu a charbonau oleoffobig gyda nanoronynnau metel catalytig sy'n glynu wrth y rhyngwyneb nwy-hylif, gan gynhyrchu ewynnau hylifol a haenau nwy tenau a elwir yn blastronau. Yn benodol, bydd y prosiect hwn yn astudio sut mae'r gronynnau hyn yn effeithio ar adweithiau esblygiad ocsigen a hydrogen sy'n digwydd ar yr anod a'r cathod, yn y drefn honno, er mwyn lleihau gofynion ynni.

Gan weithio'n agos gyda Hydrostar, bydd yr Athro Pera-Titus a'i dîm yn gweithredu'r gronynnau hyn mewn prototeipiau electroleiddiwr di-bilen 1 kW o Hydrostar gan ddefnyddio dŵr ffres a halogedig, gan dargedu effeithlonrwydd uwch a chostau is. Un o amcanion allweddol y prosiect yw cyflawni dros 95% o effeithlonrwydd trosglwyddo ynni wrth dorri costau gweithgynhyrchu llawn gan o leiaf 25%, gan anelu at gynhyrchiant hydrogen o dan $3 y cilogram.

Rhannodd yr Athro Pera-Titus "Mae'n anrhydedd mawr i mi dderbyn y gadair ymchwil RAEng uchel ei bri hon.Mae'r gydnabyddiaeth hon nid yn unig yn dilysu'r gwaith caled a'r ymroddiad rwyf wedi'i wneud ar fy nhaith ymchwil, ond hefyd yn agor llwybrau newydd ar gyfer archwilio ac arloesi. Rwy'n ddiolchgar am gefnogaeth fy mentoriaid, cydweithwyr a myfyrwyr sydd wedi fy ysbrydoli ar hyd y ffordd. Gyda'n gilydd, gallwn wthio ffiniau gwybodaeth a chyfrannu at ddyfodol mwy disglair."

Bydd Cadeiryddiaeth Ymchwil RAEng yn galluogi'r Athro Pera-Titus i ddod â chynhyrchiant hydrogen gwyrdd yn agosach at realiti diwydiannol ehangach, gan greu ymchwil academaidd arloesol gyda chymwysiadau masnachol ac amgylcheddol gwerthfawr.

Sefydlwyd Hydrostar Europe, cwmni Prydeinig dan berchnogaeth a rheolaeth annibynnol sydd wedi'i leoli yng Nghaerwysg, yn 2009, gyda'r prif nod o gynhyrchu hydrogen gwyrdd cost isel ar raddfa ddiwydiannol.

Mae'r Athro Marc Pera-Titus yn Athro a Chadeirydd Cemeg Gatalytig Gynaliadwy ym Mhrifysgol Caerdydd, yn Gymrawd o'r Gymdeithas Gemeg Frenhinol, yn awdur ar 150 o bapurau ac yn ddyfeisiwr 19 patent ym meysydd pilenni, arsugniad, catalysis, ac eco-ddylunio prosesau.

I ddysgu mwy, ewch i raeng.org.uk/rcsrf.