Treial clinigol yn ymchwilio i amddiffyniad rhag Covid-19 o fewn oriau

Mae therapi newydd posibl a allai ddarparu amddiffyniad bron ar unwaith yn erbyn Covid-19 i bobl ag imiwnedd, yn cael ei brofi mewn treialon clinigol.

Mae astudiaeth RAPID-PROTECTION yn canolbwyntio ar Evusheld, cyfuniad o ddau wrthgorff sy'n atal firws Covid-19 rhag heintio celloedd dynol.

Mae pobl â systemau imiwnedd gwan - fel cleifion â chanser, cyflyrau llidiol a thrawsblaniadau organau - yn parhau i fod mewn perygl mawr o ddal Covid-19, er gwaethaf brechiadau a brechiadau atgyfnerthu. Mae angen i gleifion sydd â'r cyflyrau hyn ymgymryd â rhagofalon sylweddol o hyd, gan gynnwys gwarchod, i amddiffyn eu hiechyd rhag y pandemig parhaus.

Dangoswyd mewn treialon clinigol fod Evusheld yn atal haint Covid-19 am hyd at flwyddyn ar ôl dos sengl o ddau bigiad, gan roi amddiffyniad o fewn ychydig oriau.

Yn wahanol i frechlynnau, nid yw'n dibynnu ar system imiwnedd iach i gynhyrchu imiwnedd amddiffynnol. Er y gwyddys bod Evusheld yn effeithiol yn erbyn amrywiad Omicron, ni wyddys eto pa mor hir y mae'r amddiffyniad hwn yn para.

Caiff yr astudiaeth, a noddir gan y Ganolfan Treialon Ymchwil ym Mhrifysgol Caerdydd, ei harwain gan Ymddiriedolaeth Sefydledig GIG Ysbytai Prifysgol Rhydychen, mewn cydweithrediad â Phrifysgol Rhydychen.

“Mae ein tîm yn y Ganolfan Treialon Ymchwil yn falch iawn o weithio mewn partneriaeth â chydweithwyr yn Rhydychen ar y treial triniaeth pwysig hwn ar gyfer atal haint Covid-19 difrifol mewn cleifion ag imiwnedd gwan,” meddai Dr Emma Thomas-Jones, Dirprwy Gyfarwyddwr Heintiau, Treialon Llid ac Imiwnedd yng Nghanolfan Treialon Ymchwil y Brifysgol.

“Mae'r cleifion hyn wedi bod yn gwarchod ers dros ddwy flynedd, a gobeithio y bydd y driniaeth hon, ar y cyd â chyflwyno'r brechlyn Covid-19, yn fuddiol iddynt. Mae'n hanfodol bod ymchwil fel hon yn cael ei chynnal i helpu i ddod o hyd i ffyrdd newydd o amddiffyn y cleifion hyn rhag Covid-19.”

Cymeradwyodd yr Asiantaeth Rheoleiddio Meddyginiaethau a Chynhyrchion Gofal Iechyd y defnydd o Evusheld ym mis Mawrth 2022, gan fodloni safonau rheoleiddio diogelwch, ansawdd ac effeithiolrwydd y DU.

Bydd tua 350 o gyfranogwyr yn cael eu recriwtio ar draws y DU ar gyfer yr astudiaeth, gan gael pigiad o Evusheld, ac yna brechiad bedair wythnos yn ddiweddarach. Bydd profion gwaed rheolaidd dros gyfnod o flwyddyn yn cael mynediad at eu hamddiffyniad imiwnedd.

Dywedodd Dr Mark Tuthill, Prif Ymchwilydd astudiaeth RAPID-PROTECTION ac Oncolegydd Meddygol Ymgynghorol yn Ymddiriedolaeth Sefydledig GIG Ysbytai Prifysgol Rhydychen: “Bydd astudiaeth RAPID-PROTECTION yn cynnig Evusheld i gleifion sy'n parhau'n agored i Covid-19 er gwaethaf brechiadau, meddyginiaeth sy'n atal Covid-19 mewn pobl iach sydd heb eu brechu. Byddwn yn profi lefel yr amddiffyniad imiwnedd y mae'r driniaeth yn ei chynnig i gleifion sy'n agored i niwed, ac a ellir gwella'r amddiffyniad hwn trwy gael brechiad Covid-19 dro ar ôl tro.

Mae'r treial yn agored i recriwtio yn Ymddiriedolaeth Sefydledig GIG Ysbytai Prifysgol Rhydychen, Ysbyty Brenhinol Marsden (Sutton), ac Ysbyty Cyffredinol Northampton. Mae'r tîm hefyd yn anelu at agor recriwtio yng Nghanolfan Ganser Clatterbridge (Lerpwl) ac Ysbyty Athrofaol Cymru (Caerdydd) i recriwtio ym mis Rhagfyr 2022/Ionawr 2023.

Gall y rhai sydd â diddordeb mewn cymryd rhan yn y treial ac sy'n bodloni'r meini prawf cymhwysedd gael rhagor o wybodaeth yn: www.rapid-protectionstudy.co.uk

Rhaid i wirfoddolwyr fod yn 18 oed neu'n hŷn a bod â system imiwnedd â nam arni.

Rhaid i’r rhai sy’n cymryd rhan fod yn barod i fynd i'r ysbyty am gyfanswm o saith ymweliad drwy gydol cyfnod yr astudiaeth. Bydd costau teithio rhesymol yn cael eu had-dalu. Nid yw’r treial clinigol hwn yn addas i unrhyw un sy'n feichiog neu'n bwriadu beichiogi yn ystod y flwyddyn nesaf.