Data newydd yn datgelu gwahaniaeth hiliol mewn arestiadau yng Nghymru

Mae data newydd ar gyfer Cymru yn unig wedi’u cyhoeddi, sy’n cadarnhau graddau’r gwahaniaethau hiliol mewn cyfraddau arestio gan heddluoedd yng Nghymru.

Cafodd y data diweddaraf a ryddhawyd gan Ganolfan Llywodraethiant Cymru Prifysgol Caerdydd eu cyhoeddi gan Wales Online. Yn ystod 2020/21, roedd 53 o arestiadau am bob 1,000 o bobl ddu o gymharu â 12 ar gyfer pob 1,000 o bobl wyn. Mae’r sefyllfa, yn ôl y data, hyd yn oed yn fwy anghymesur na’r sefyllfa yn Lloegr. Yn y flwyddyn 2020/21 y gyfradd arestio ar gyfer Pobl Ddu fesul 1,000 oedd 53 yng Nghymru a 29 yn Lloegr.

Cynhyrchwyd y data gan geisiadau Rhyddid Gwybodaeth, ac maent bellach ar gael yn gyhoeddus ar gyfer Cymru am y tro cyntaf.

Dywedodd Dr Robert Jones, darlithydd ac ymchwilydd yng Nghanolfan Llywodraethiant Cymru ym Mhrifysgol Caerdydd:

“Mae’r data diweddaraf hyn yn atgyfnerthu’r dystiolaeth bresennol sy’n dangos bod unigolion o gefndir Du, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig (BAME) yn cael eu gorgynrychioli o fewn system cyfiawnder troseddol Cymru. Mae hyn yn cynnwys tystiolaeth bod unigolion o gefndiroedd nad ydynt yn wyn yn fwy tebygol o gael eu stopio a'u chwilio gan yr heddlu, eu dedfrydu i garchar a chael cyfnodau hirach yn y carchar, o’u cymharu â phobl wyn yng Nghymru.

“Mae’r data’n tanlinellu ymhellach yr angen am fwy o graffu ar system cyfiawnder troseddol Cymru ac i ddata Cymraeg yn unig fod ar gael i bawb ei weld. Er ei bod yn bwysig cydnabod bod problem hiliaeth systemig yn ymestyn y tu hwnt i baramedrau system cyfiawnder troseddol Cymru, mae’r dystiolaeth yn dangos bod canlyniadau anghymesur ar gyfer pobl nad ydynt yn wyn o fewn y system honno yn parhau heb eu datrys. Y gobaith yw y bydd y wybodaeth rydym wedi’i datgelu yn gallu cyfrannu at Gynllun Gweithredu Cymru Gwrth-hiliol Llywodraeth Cymru a’i gwaith parhaus ar gyfiawnder troseddol yng Nghymru.”

Mae data a ryddhawyd yn flaenorol ar ddedfrydu, dalfa a stopio a chwilio wedi dangos tystiolaeth debyg o wahaniaethau hiliol o fewn y system cyfiawnder troseddol a'r gymdeithas ehangach.