Adolygiad newydd o botensial ffarmacogenomeg mewn seiciatreg a gyhoeddwyd gan un o gyfnodolion niwrowyddorau mwyaf blaenllaw’r byd
6 Hydref 2021
Mae ymchwilwyr yng Nghanolfan Geneteg a Genomeg Niwroseiciatrig y Cyngor Ymchwil Feddygol (CNGG y CYF) ym Mhrifysgol Caerdydd wedi cyhoeddi adolygiad cynhwysfawr o ffarmacogenomeg mewn seiciatreg yn un o'r cyfnodolion niwrowyddorau mwyaf dylanwadol ac uchel eu parch.
Mae'r erthygl, a ysgrifennwyd gan Dr. Antonio Pardiñas, yr Athro Mike Owen a'r Athro James Walters, wedi'i gyhoeddi heddiw yn y cyfnodolyn Neuron.
Daeth yr adolygiad hwn o ffarmacogenomeg, sef yr astudiaeth o rôl y genom mewn ymateb i gyffuriau, i'r casgliad fod sail gref dros gredu y bydd hyn yn arwain at well ymarfer clinigol a chanlyniadau i gleifion, os gall ymchwilwyr fanteisio ar y cyfleoedd a gynigir gan dechnolegau newydd.
Meddai'r Athro Owen:
Roedd yr atebion a nodwyd yn cynnwys astudiaethau helaeth oedd yn defnyddio cofnodion iechyd electronig rheolaidd, defnyddio mesurau cyson a diffiniedig o ymatebion i gyffuriau a thriniaeth, yr angen i ymgorffori adweithiau niweidiol i gyffuriau a mesurau metabolion serwm fel rhan o fodelau rhagfynegol, a chynnwys poblogaethau sydd heb gynrychiolaeth ddigonol ar hyn o bryd.
Meddai'r Athro Walters, "Mae meddyginiaethau seiciatrig yn chwarae rhan bwysig yn adferiad llawer o bobl o salwch meddwl, ond nid ydynt yn effeithiol mewn pawb a gallant arwain at effeithiau andwyol yn gyffredinol.
"Yn y papur hwn rydym yn adolygu sut y gall ffarmacogenomeg helpu i esbonio ymatebion gwahanol pobl i feddyginiaethau ac asesu ei botensial clinigol i helpu gyda rhagnodi'r feddyginiaeth gywir yn y dos cywir."
Ar gyfartaledd, mae triniaethau mewn seiciatreg ond yn arwain at welliannau parhaus tua 50% o'r amser, yn bennaf oherwydd cyfuniad o effeithiau andwyol sy'n arwain at derfynu triniaeth a diffyg effeithiolrwydd.
Roedd yr atebion a nodwyd yn cynnwys astudiaethau helaeth oedd yn defnyddio cofnodion iechyd electronig rheolaidd, defnyddio mesurau cyson a diffiniedig o ymatebion i gyffuriau a thriniaeth, yr angen i ymgorffori adweithiau niweidiol i gyffuriau a mesurau metabolion serwm fel rhan o fodelau rhagfynegol, a chynnwys poblogaethau sydd heb gynrychiolaeth ddigonol ar hyn o bryd.
Dywedodd Pardiñas, “Mae llawer o astudiaethau ymchwil wedi’u cynnal mewn cyffuriau a chyflyrau seiciatryddol ers y 1990au, ond ychydig o ganfyddiadau sy’n gwrthsefyll profion amser a dyblygu gwyddonol.”
Mae’r adolygiad yn cymharu’r sefyllfa hon â’r “heriau” a wynebodd ymchwil genomeg feddygol ddegawd yn ôl. Llywiodd y maes hwn trwy ymdrechion cynyddol mewn astudiaethau cydweithredol ar raddfa fawr a datblygu methodolegau arbrofol cadarn.
Ychwanegodd yr Athro Owen, "Rydym wedi adolygu maes ffarmacogenomeg seiciatrig ac wedi nodi sawl her y mae angen ei goresgyn er mwyn ein galluogi i roi sylw i grwpiau o unigolion a allai elwa o gyffuriau penodol, ac a allai hefyd helpu gyda dylunio cyffuriau newydd."
Darllenwch y papur llawn: Ffarmacogenomeg Ffordd ymlaen ar gyfer meddygaeth fanwl mewn seiciatreg