Ewch i’r prif gynnwys

Uchelgeisiau Cymraeg cyffredin y Brifysgol yn Eisteddfod AmGen 2021

3 Awst 2021

Bydd gweledigaeth Prifysgol Caerdydd o ddiwylliant Cymraeg cadarnhaol a chynhwysol i'w staff a'i myfyrwyr yn gefndir i'w chyfraniad at Eisteddfod AmGen 2021.

Bydd Academi Gymraeg Prifysgol Caerdydd, sefydliad newydd sy'n cysylltu'r rhai sy'n ymwneud â'r Gymraeg - boed yn fyfyrwyr, staff neu randdeiliaid allanol - yn cael ei sefydlu fel rhan o weithgaredd Prifysgol Caerdydd yn ystod gŵyl genedlaethol Cymru.

Bydd yn sbardun allweddol wrth gyflawni a gweithredu uchelgeisiau strategaeth Gymraeg y Brifysgol Yr Alwad/Embrace It, sy'n adeiladu ar fentrau, rhwydweithiau a gweithgareddau presennol, gan eu tynnu ynghyd i agenda ddiwylliannol a chymunedol glir a diffiniedig.

Mae’r strategaeth yn nodi uchelgeisiau i gynyddu nifer y myfyrwyr ar ei rhaglenni Cymraeg a dwyieithog, ehangu a gwella addysgu trwy gyfrwng y Gymraeg, datblygu Cynnig Caerdydd ar gyfer darpar fyfyrwyr a Champws Cymraeg i'r rhai sydd eisoes yn astudio ac yn gweithio yn y Brifysgol.

Mae cymuned ymchwil Gymraeg sy'n wynebu'r cyhoedd hefyd wedi'i chynllunio er mwyn helpu i lunio agendâu polisi ac ymchwil yng Nghymru a thu hwnt.

Dywedodd yr Athro Damian Walford Davies, Dirprwy Is-Ganghellor Prifysgol Caerdydd sydd â chyfrifoldeb am y Gymraeg:

“Yn sail i’n strategaeth newydd y mae gweledigaeth o ddiwylliant Cymraeg-ar-gampws ar draws ein holl weithgareddau - un y mae ei pherthnasedd yn cael ei gyfrif trwy gyfeirio at werthoedd cysylltedd, amrywiaeth, cynaliadwyedd, lles, dealltwriaeth ddiwylliannol a'n dyletswydd i genedlaethau'r dyfodol.”

Yr Athro Damian Walford Davies Y Dirprwy Is-Ganghellor

Ychwanegodd Dr Huw Williams, Deon y Gymraeg, Prifysgol Caerdydd: “Rydyn ni eisiau gosod sylfaen yn y Brifysgol ar gyfer datblygu cymuned sy’n annog cyfranogiad ni waeth beth fo’ch gafael ar yr iaith, yn union fel y mae’r Eisteddfod wedi’i wneud dros y blynyddoedd.

“Ein bwriad yw creu a chefnogi rhwydwaith traws-sefydliadol yn seiliedig ar rannu arfer da, gweithio’n agosach gyda’n gilydd a gwneud ein profiad Cymraeg bob dydd y gorau y gall fod. Bydd yr Academi Gymraeg wrth wraidd hyn, gan adlewyrchu amcanion ehangach y Brifysgol i fod yn sefydliad Cymreig sydd â golwg fyd-eang, mewn dinas gosmopolitaidd a chyfeillgar, amlieithog ac amlddiwylliannol.”

Dr Huw Williams Deon y Gymraeg, Darllenydd mewn Athroniaeth a Darlithydd Cysylltiol i’r Coleg Cymraeg Cenedlaethol

Fel rhan o raglen ddigwyddiadau'r Brifysgol yn Eisteddfod AmGen 2021, bydd Catrin Jones, Rheolwr newydd Yr Academi Gymraeg, yn trafod prosiect sydd ar ddod gyda Joseph Gnagbo, a ddaeth i Gymru fel ceisiwr lloches o Arfordir Ifori. Bydd Joseph, a ddysgodd Gymraeg am ddim fel rhan o fenter Prifysgol Caerdydd, yn arwain gwersi Cymraeg trwy Arabeg ym Mhafiliwn Grangetown - canolfan gymunedol a sefydlwyd gyda chefnogaeth prosiect ymgysylltu Prifysgol Caerdydd, Porth Cymunedol Grangetown.

Meddai Catrin, sydd wedi bod yn gweithio ar y prosiect yn ei rôl flaenorol gyda First Campus: “Rwy’n gyffrous iawn am reoli Academi Iaith Gymraeg y Brifysgol, ac mae’n wych gallu siarad â Joseph am y prosiect hwn yn AmGen. Mae'n enghraifft o'r math o weithgaredd amlieithog sy'n canolbwyntio ar y gymuned yr ydym am wneud rhan o'n gwaith o amgylch y Gymraeg.

“Mae wir yn adlewyrchu ein huchelgais o hyrwyddo diwylliant Cymraeg cynhwysol, a lleoli Cymraeg yn fyd-eang fel ein hiaith genedlaethol, un a all ein cysylltu mewn cymaint o ffyrdd â chymunedau eraill ledled y byd.”

Catrin Jones, Rheolwr Yr Academi Gymraeg

Bydd ffilm newydd, a gafodd ei chreu i ddal ysbryd bywyd Cymraeg ym Mhrifysgol Caerdydd ac ar draws y ddinas, hefyd yn cael ei rhyddhau yn ystod yr Eisteddfod AmGen.

[Bywyd Caerdydd, Bywyd Cymraeg]

Mae'r ffilm yn cynnwys cerdd a ysgrifennwyd gan fardd ac aelod o staff Osian Rhys Jones, a enillodd Gadair yr Eisteddfod Genedlaethol yn 2017 am ei gerdd Arwr, ac a berfformir gan Annell Dyfri, myfyriwr yn Ysgol Gymraeg y Brifysgol a Darpar Arlywydd UMCC, Undeb y Myfyrwyr Cymraeg.

Dywedodd Annell, sydd hefyd yn ymddangos yn y ffilm:

“Heb amheuaeth, mae’r Gymraeg yn cynyddu o ran statws a phwysigrwydd yma yng Nghaerdydd a thu hwnt, thema sy’n amlygu ei hun yn y gerdd rwy’n ei hadrodd. Mae'n tynnu sylw at yr hyder newydd yn yr iaith a'r gobaith sy'n dod o hynny. Gobeithio eich bod chi wedi'ch ysbrydoli gymaint ag y bues i.”

Annell Dyfri, myfyriwr yn Ysgol Gymraeg y Brifysgol a Darpar Arlywydd UMCC, Undeb y Myfyrwyr Cymraeg.

Gydag Eisteddfod Genedlaethol Ceredigion wedi’i gohirio eto eleni, mae’r trefnwyr wedi adeiladu ar lwyddiant AmGen y llynedd gan ddatblygu rhaglen o ddigwyddiadau, gweithgareddau a chystadlaethau a gynhelir ar draws eu platfformau ar-lein o ddydd Sadwrn 31 Gorffennaf - Dydd Sul 8 Awst 2021.

Mae'r gwasanaeth newyddion digidol hirsefydlog dan arweiniad gohebwyr myfyrwyr o Ysgol Newyddiaduraeth, Cyfryngau a Diwylliant Prifysgol Caerdydd mewn partneriaeth â'r Eisteddfod, S4C, ITV Cymru a BBC Cymru hefyd yn dychwelyd am flwyddyn arall.

Mae prosiect Llais heb Faes - a ailenwyd ar gyfer yr ŵyl rithwir - yn cynnwys wyth myfyriwr newyddiaduraeth, gyda chefnogaeth eu darlithwyr a staff profiadol y BBC Andrew Weeks a Gwenfair Griffith, ac mae'n ymdrin â'r straeon mawr ar draws wythnos o ffrydiau AmGen, gan rannu fideos, arolygon barn, cwisiau a mwy ar  Twitter.

Dywedodd Rhiannon Jones, a raddiodd yr wythnos diwethaf gyda gradd mewn Cymraeg a Newyddiaduraeth: “Rydw i wedi bod yn ddigon ffodus i gymryd rhan ym mhrosiectau Llais y Maes a phrosiectau Llais heb Faes yn y gorffennol. Mae'r tîm a'r prosiect, fel unrhyw ystafell newyddion arall, wedi addasu'n gyflym oherwydd cyfyngiadau ac mae Llais heb Faes yn bendant wedi gwneud y gorau o'r newidiadau hyn.

“Yn bersonol, rydw i wedi dysgu cymaint o sgiliau gwerthfawr yn ystod y broses sydd wedi fy ngwneud yn fwy hyderus a hefyd yn fwy cyflogadwy. Mae pob blwyddyn yn wahanol felly alla i ddim aros i bawb weld yr hyn rydyn ni fel tîm yn dod ag ef eleni.”

Rhiannon Jones, Cymraeg a Newyddiaduraeth

Bydd Eisteddfod AmGen 2021 yn gyfle i Brifysgol Caerdydd arddangos ei chymunedau ymchwil ac ymgysylltu Cymraeg, gyda nifer o'i harbenigwyr ymhlith y rhai sy'n cyflwyno cyflwyniadau rhithwir am bynciau sy'n amrywio o wleidyddiaeth ac iechyd y cyhoedd i ieithyddiaeth a llyfrgelloedd eleni:

Rhagor o wybodaeth am Eisteddfod AmGen 2021.

Rhannu’r stori hon