Uchelgeisiau Cymraeg cyffredin y Brifysgol yn Eisteddfod AmGen 2021
3 Awst 2021
Bydd gweledigaeth Prifysgol Caerdydd o ddiwylliant Cymraeg cadarnhaol a chynhwysol i'w staff a'i myfyrwyr yn gefndir i'w chyfraniad at Eisteddfod AmGen 2021.
Bydd Academi Gymraeg Prifysgol Caerdydd, sefydliad newydd sy'n cysylltu'r rhai sy'n ymwneud â'r Gymraeg - boed yn fyfyrwyr, staff neu randdeiliaid allanol - yn cael ei sefydlu fel rhan o weithgaredd Prifysgol Caerdydd yn ystod gŵyl genedlaethol Cymru.
Bydd yn sbardun allweddol wrth gyflawni a gweithredu uchelgeisiau strategaeth Gymraeg y Brifysgol Yr Alwad/Embrace It, sy'n adeiladu ar fentrau, rhwydweithiau a gweithgareddau presennol, gan eu tynnu ynghyd i agenda ddiwylliannol a chymunedol glir a diffiniedig.
Mae’r strategaeth yn nodi uchelgeisiau i gynyddu nifer y myfyrwyr ar ei rhaglenni Cymraeg a dwyieithog, ehangu a gwella addysgu trwy gyfrwng y Gymraeg, datblygu Cynnig Caerdydd ar gyfer darpar fyfyrwyr a Champws Cymraeg i'r rhai sydd eisoes yn astudio ac yn gweithio yn y Brifysgol.
Mae cymuned ymchwil Gymraeg sy'n wynebu'r cyhoedd hefyd wedi'i chynllunio er mwyn helpu i lunio agendâu polisi ac ymchwil yng Nghymru a thu hwnt.
Dywedodd yr Athro Damian Walford Davies, Dirprwy Is-Ganghellor Prifysgol Caerdydd sydd â chyfrifoldeb am y Gymraeg:
Ychwanegodd Dr Huw Williams, Deon y Gymraeg, Prifysgol Caerdydd: “Rydyn ni eisiau gosod sylfaen yn y Brifysgol ar gyfer datblygu cymuned sy’n annog cyfranogiad ni waeth beth fo’ch gafael ar yr iaith, yn union fel y mae’r Eisteddfod wedi’i wneud dros y blynyddoedd.
Fel rhan o raglen ddigwyddiadau'r Brifysgol yn Eisteddfod AmGen 2021, bydd Catrin Jones, Rheolwr newydd Yr Academi Gymraeg, yn trafod prosiect sydd ar ddod gyda Joseph Gnagbo, a ddaeth i Gymru fel ceisiwr lloches o Arfordir Ifori. Bydd Joseph, a ddysgodd Gymraeg am ddim fel rhan o fenter Prifysgol Caerdydd, yn arwain gwersi Cymraeg trwy Arabeg ym Mhafiliwn Grangetown - canolfan gymunedol a sefydlwyd gyda chefnogaeth prosiect ymgysylltu Prifysgol Caerdydd, Porth Cymunedol Grangetown.
Meddai Catrin, sydd wedi bod yn gweithio ar y prosiect yn ei rôl flaenorol gyda First Campus: “Rwy’n gyffrous iawn am reoli Academi Iaith Gymraeg y Brifysgol, ac mae’n wych gallu siarad â Joseph am y prosiect hwn yn AmGen. Mae'n enghraifft o'r math o weithgaredd amlieithog sy'n canolbwyntio ar y gymuned yr ydym am wneud rhan o'n gwaith o amgylch y Gymraeg.
Bydd ffilm newydd, a gafodd ei chreu i ddal ysbryd bywyd Cymraeg ym Mhrifysgol Caerdydd ac ar draws y ddinas, hefyd yn cael ei rhyddhau yn ystod yr Eisteddfod AmGen.
Mae'r ffilm yn cynnwys cerdd a ysgrifennwyd gan fardd ac aelod o staff Osian Rhys Jones, a enillodd Gadair yr Eisteddfod Genedlaethol yn 2017 am ei gerdd Arwr, ac a berfformir gan Annell Dyfri, myfyriwr yn Ysgol Gymraeg y Brifysgol a Darpar Arlywydd UMCC, Undeb y Myfyrwyr Cymraeg.
Dywedodd Annell, sydd hefyd yn ymddangos yn y ffilm:
Gydag Eisteddfod Genedlaethol Ceredigion wedi’i gohirio eto eleni, mae’r trefnwyr wedi adeiladu ar lwyddiant AmGen y llynedd gan ddatblygu rhaglen o ddigwyddiadau, gweithgareddau a chystadlaethau a gynhelir ar draws eu platfformau ar-lein o ddydd Sadwrn 31 Gorffennaf - Dydd Sul 8 Awst 2021.
Mae'r gwasanaeth newyddion digidol hirsefydlog dan arweiniad gohebwyr myfyrwyr o Ysgol Newyddiaduraeth, Cyfryngau a Diwylliant Prifysgol Caerdydd mewn partneriaeth â'r Eisteddfod, S4C, ITV Cymru a BBC Cymru hefyd yn dychwelyd am flwyddyn arall.
Mae prosiect Llais heb Faes - a ailenwyd ar gyfer yr ŵyl rithwir - yn cynnwys wyth myfyriwr newyddiaduraeth, gyda chefnogaeth eu darlithwyr a staff profiadol y BBC Andrew Weeks a Gwenfair Griffith, ac mae'n ymdrin â'r straeon mawr ar draws wythnos o ffrydiau AmGen, gan rannu fideos, arolygon barn, cwisiau a mwy ar Twitter.
Dywedodd Rhiannon Jones, a raddiodd yr wythnos diwethaf gyda gradd mewn Cymraeg a Newyddiaduraeth: “Rydw i wedi bod yn ddigon ffodus i gymryd rhan ym mhrosiectau Llais y Maes a phrosiectau Llais heb Faes yn y gorffennol. Mae'r tîm a'r prosiect, fel unrhyw ystafell newyddion arall, wedi addasu'n gyflym oherwydd cyfyngiadau ac mae Llais heb Faes yn bendant wedi gwneud y gorau o'r newidiadau hyn.
Bydd Eisteddfod AmGen 2021 yn gyfle i Brifysgol Caerdydd arddangos ei chymunedau ymchwil ac ymgysylltu Cymraeg, gyda nifer o'i harbenigwyr ymhlith y rhai sy'n cyflwyno cyflwyniadau rhithwir am bynciau sy'n amrywio o wleidyddiaeth ac iechyd y cyhoedd i ieithyddiaeth a llyfrgelloedd eleni:
- Etholiad Seneddol Cymru 2021 - 11:30 ddydd Mawrth 3 Awst 2021
Yr Athro Richard Wyn Jones a Dr Jac Larner, Canolfan Llywodraethiant Cymru Prifysgol Caerdydd - Yr Awdur Anghofiedig - 16:00 ddydd Mercher 4 Awst 2021
Dr Marion Loeffler, Ysgol Hanes, Archaeoleg a Chrefydd - Llyfrgell Gyntaf y Genedl? - 11:30 ddydd Iau 5 Awst 2021
Sara Huws, Archifau a Chasgliadau Arbennig, Prifysgol Caerdydd - Cyfieithu, addasu a dadleoli: y berthynas rhwng enwau lleoedd Cymraeg a Saesneg yng Nghaerdydd - 16:00 ddydd Iau 5 Awst 2021
Dr Dylan Foster Evans, Pennaeth Ysgol Cymraeg Prifysgol Caerdydd - Iechyd meddwl: triniaethau’r gorffennol a'r dyfodol - 11:30 ddydd Gwener 6 Awst 2021
Yr Athro Simon Ward, Athro Sêr Cymru mewn Darganfod Cyffuriau Trosiadol a Chyfarwyddwr Sefydliad Darganfod Meddyginiaethau Prifysgol Caerdydd