Gallai darganfyddiadau astudiaethau cwsg fod yn allweddol i fynd i'r afael â PTSD ac anhwylderau pryder eraill

Mae astudiaeth newydd wedi awgrymu bod sbarduno atgofion gwael i ail-greu mewn cwsg REM - y cyfnod pan fydd pobl yn breuddwydio'n fwyaf byw - yn lleihau'r emosiwn sy'n gysylltiedig â'r atgofion hyn wrth ddeffro.

Dyma'r ymchwil gyntaf i awgrymu y gallai'r dechneg hon fod â photensial i'w defnyddio fel adnodd ar gyfer trin anhwylderau gorbryder, gan gynnwys o bosibl anhwylder straen wedi trawma (PTSD).

Cynhaliwyd yr astudiaeth gan seicolegwyr o Brifysgol Caerdydd, ynghyd ag arbenigwyr o Brifysgol Manceinion, a chyhoeddir y canfyddiadau heddiw yn Communications Biology.

Mae cwsg yn chwarae rhan hanfodol wrth atgyfnerthu atgofion - ac mae'r darganfyddiad hwn yn ychwanegu at gorff cynyddol o dystiolaeth y gall cwsg helpu i “ddatgysylltu” emosiynau rhag profiadau anodd.

Yn benodol, mae'r rhagdybiaeth “cysgu i anghofio, cysgu i'w gofio” yn awgrymu y gall adweithio yn ystod cwsg REM arwain at leddfu'r emosiwn sy’n ymwneud ag atgofion gwael gan fod yr adweithio yn digwydd pan fydd y corff mewn cwsg dwfn ac na fydd yn ymateb.

Profodd y gwyddonwyr y rhagdybiaeth hon mewn symudiad llygad cyflym (REM) ac mewn cwsg tonnau araf (SWS), y cyfeirir ato'n aml fel trwmgwsg, trwy actifadu atgofion mewn modd targedig (TMR). Mae TMR yn cynnwys paru synau â deunydd dysgedig yn ystod y dydd, yna ailgyflwyno'r synau gyda'r nos i sbarduno'r cof.

Yn yr astudiaeth hon, rhoddodd 46 person sgôr i barau o sain a llun yn ôl pa mor ofidus oeddent cyn ac ar ôl cysgu. Fe wnaethant rannu'r bobl yn ddau grŵp, grŵp REM a grŵp SWS. Ym mhob grŵp, cafodd hanner y parau delwedd/sain niwtral a hanner eu hail-greu mewn cwsg (REM neu SWS) trwy TMR.

Fe wnaethant ddarganfod bod adweithio yn ystod REM ond nid SWS wedi arwain atynt yn teimlo'n llawer llai cynhyrfus wrth weld y lluniau drannoeth. Roedd hyn yn wir am barau negyddol a niwtral, ond y rhai negyddol oedd yn sbarduno’r effaith.

Dywedodd y seicolegydd cwsg yr Athro Penny Lewis, o Ganolfan Ymchwil Delweddu'r Ymennydd Prifysgol Caerdydd (CUBRIC): “Mae'r canlyniadau hyn yn bwysig oherwydd eu bod yn rhoi cefnogaeth gref i'r syniad y gellir defnyddio sbarduno atgofion emosiynol i ail-greu yn ystod cwsg REM i leddfu emosiynau negyddol sy'n bodoli o amgylch atgof gwael.”

Mae'r tîm yn bwriadu edrych ar weithgaredd yr ymennydd sy'n gysylltiedig â'r lleddfu emosiynol hwn yn eu hastudiaeth nesaf.

Maent yn gobeithio darganfod bod y dull hwn o leddfu ymatebion emosiynol hefyd yn lleihau ymgysylltiad ag ardal o'r enw amygdala, sy'n gysylltiedig ag ymatebion emosiynol unigol.