Landlordiaid yn chwarae rhan hanfodol wrth helpu tenantiaid i ymgartrefu, yn ôl arbenigwyr

Mae astudiaeth newydd gan arbenigwyr tai yn y DU wedi canfod bod landlordiaid yn chwarae rhan sylweddol yng ngallu tenantiaid i deimlo ‘gartref’.

Mae'r adroddiad, a ysgrifennwyd ar y cyd â Dr Jenny Hoolachan o Brifysgol Caerdydd ac a arweinir gan Dr Kim McKee o Brifysgol Stirling, yn cynnwys saith argymhelliad y dylai landlordiaid ac asiantau gosod eu rhoi ar waith i gefnogi eu tenantiaid.

Ariannodd Ymddiriedolaeth Elusennol SafeDeposits Scotland yr ymchwil, sydd hefyd yn cynnwys canllawiau newydd ar gyfer y Sector Rhent Preifat. Mae'n dweud y dylai landlordiaid fuddsoddi yn ansawdd eiddo, gwneud atgyweiriadau yn gyflym ac yn dda, peidio â gwahaniaethu yn erbyn darpar rentwyr sy'n dibynnu ar fudd-daliadau, a bod yn agored i deuluoedd â phlant neu'r rhai ag anifeiliaid anwes.

Dywedodd Dr Jenny Hoolachan, sy’n gweithio yn Ysgol y Gwyddorau Cymdeithasol ym Mhrifysgol Caerdydd: “Er bod gan yr ymchwil hon ffocws yn yr Alban, mae’r negeseuon allweddol yn berthnasol iawn i’r sector rhentu preifat ledled gwledydd y DU.

“Yn yr hinsawdd sydd ohoni lle rydyn ni i gyd yn cael ein hannog i aros gartref, mae'n hanfodol bod tenantiaid yn gallu teimlo'n ddiogel ac yn gyffyrddus ac mae'r astudiaeth hon yn tynnu sylw at y rôl y mae'n rhaid i landlordiaid preifat ei chwarae wrth gefnogi lles eu tenantiaid."

Dywedodd Dr Kim McKee, Uwch Ddarlithydd mewn Tai a Pholisi Cymdeithasol ym Mhrifysgol Stirling: “Mae pandemig COVID-19 wedi dwyn sylw craff i’r angen i bawb gael nid yn unig to dros eu pennau, ond byw mewn eiddo sy’n teimlo’n gyffyrddus ac nad yw'n achosi straen. Ar ôl adolygu’r dystiolaeth ymchwil, gwnaethom ni lunio canllaw yn amlinellu’r saith peth pwysicaf y dylai landlordiaid feddwl amdanynt i helpu tenantiaid i ymgartrefu ac yn eu tro, cefnogi eu lles. ”

Cefnogodd Dr Steve Rolfe y prosiect ymchwil, 'Gwneud Tŷ yn Gartref yn y Sector Rhent Preifat' hefyd, o Brifysgol Stirling a Dr Tom Simcock a Julie Feather o Brifysgol Edge Hill. Adolygodd y tîm werth dau ddegawd o ymchwil yn ystod yr astudiaeth 10 mis.

Mae'r sector rhentu preifat yn yr Alban wedi tyfu'n sylweddol ers Argyfwng Ariannol Byd-eang 2007 ac erbyn hyn mae'n un o bob saith cartref. Mae'r sector hefyd wedi dod yn fwyfwy amrywiol, gyda mwy o aelwydydd incwm isel a theuluoedd â phlant yn rhentu'n breifat, tra bod tenantiaid hefyd yn rhentu'n breifat am gyfnodau hirach.

Dywedodd John Duff, Cadeirydd Ymddiriedolaeth Elusennol SafeDeposits Scotland: “Rydym yn cydnabod pwysigrwydd i bawb fod tenantiaid yn gwneud eu tŷ dewisol yn gartref, ac rydym yn falch iawn ein bod wedi cefnogi'r gwaith pwysig hwn gan Dr McKee ym Mhrifysgol Stirling a'i chydweithwyr."

Mae Ymddiriedolaeth Elusennol SafeDeposits Scotland yn elusen rhoi grantiau wedi’u dylunio i hyrwyddo addysg, hyfforddiant ac arferion gorau yn sector rhentu preifat yr Alban - a lansiwyd yn 2016, ac sydd wedi darparu mwy na £640,000 o gyllid tuag at brosiectau yn yr Alban.