Dechrau'r treial probiotegau yn erbyn heintiau

Prosiect £1.8m yn edrych ar sut y gall probiotigau atal heintiau a lleihau'r defnydd o wrthfiotigau gyda phreswylwyr cartrefi gofal

Mae'r Ganolfan Ymchwil Treialon ym Mhrifysgol Caerdydd, mewn partneriaeth â Phrifysgol Rhydychen, ar fin dechrau astudiaeth gwerth £1.8m i weld a all ychwanegion probiotigau leihau nifer yr heintiau ymhlith preswylwyr cartrefi gofal er mwyn ceisio defnyddio llai o wrthfiotigau gyda'r grŵp risg uchel hwn.

'Bacteria da' sy'n gallu bod o les wrth eu cymryd fel ychwanegion yw probiotigau.

Heintiau yw'r rheswm mwyaf cyffredin pam mae'n rhaid i breswylwyr cartrefi gofal fynd i'r ysbyty, ac
mae ymchwil blaenorol wedi dangos bod y preswylwyr hyn yn defnyddio llawer mwy o wrthfiotigau o gymharu â phawb arall, gan olygu eu bod mewn perygl o ddatblygu ymwrthedd i gyffuriau gwrthfiotig.

Gall yr ymwrthedd hwn ledaenu i ysbytai a'r gymuned - gan leihau effeithiolrwydd y cyffuriau pwysig hyn wrth ymladd yn erbyn heintiau cyffredin.

Bydd yr ymchwilwyr yn recriwtio 330 o breswylwyr cartrefi gofal yng Nghaerdydd a Rhydychen ac yn rhoi ychwanegion dyddiol o brobiotigau Lactobacillus rhamnosus, a Bifidobacterium animalis subsp. lactis, iddynt ochr yn ochr â phlasebo, dros gyfnod o 12 mis.

Byddant yn asesu cyfanswm nifer y diwrnodau ar wrthfiotigau ar gyfer clefydau heintus cyffredin, gan gynnwys salwch tebyg i ffliw, heintiau'r llwybr wrinol, a heintiau ar y croen a gastro-berfeddol, yn ogystal â'u hymateb i'r brechlyn ffliw.

Ariennir y prosiect gan y Rhaglen Gwerthuso Effeithiolrwydd a Mecanwaith (EME), sy'n bartneriaeth rhwng y Cyngor Ymchwil Meddygol (MRC) a'r Sefydliad Cenedlaethol ar gyfer Ymchwil Iechyd.

Arweinir yr ymchwil gan Christopher Butler, sy'n feddyg teulu i Fwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf ac yn Athro Gofal Cychwynnol yn Adran Gwyddorau Iechyd Gofal Cychwynnol Nuffield ym Mhrifysgol Rhydychen. Dywedodd:

"Mae'r gwrthfiotigau defnyddiol ac effeithiol y mae meddygon teulu yn eu defnyddio i drin heintiau cyffredin o dan fygythiad oherwydd ymwrthedd cynyddol y boblogaeth i gyffuriau.

"Mae preswylwyr cartrefi gofal yn cael llawer mwy o wrthfiotigau na'r boblogaeth yn gyffredinol gan eu bod yn fwy agored i heintiau oherwydd eu himiwnedd gwan, yn byw'n agos at ei gilydd ac yn dioddef sawl salwch. Maent yn aml yn gorfod mynd i'r ysbyty pan mae'r cyffuriau'n rhoi'r gorau i weithio.

"Heblaw am frechu a hylendid da, prin iawn yw'r ffyrdd pendant o atal heintiau ymhlith preswylwyr hŷn mewn cartrefi gofal - felly, mae probiotigau'n faes pwysig i'w dargedu wrth geisio brwydro yn erbyn ymwrthedd i wrthfiotigau. Dylai ein hastudiaeth ateb y cwestiwn p'un a yw probiotigau dyddiol yn atal heintiau ai peidio.

"Os ydynt yn llwyddiannus, gallai'r probiotigau rhad a diogel hyn wella ansawdd bywyd a chynnwys ymwrthedd i wrthfiotigau. Bydd yn helpu'r garfan gynyddol hon o'r boblogaeth sy'n agored i niwed rhad drwy warchod effeithiolrwydd y cyffuriau gwrthfiotig fydd ar gael ar ein cyfer yn y dyfodol."

Bacteria byw yw Lactobacillus rhamnosus and Bifidobacterium animalis subsp.  Cawsant eu dewis ar gyfer yr ymchwil oherwydd eu bod, gyda'i gilydd, yn gwella imiwnedd a gallant leihau hyd clefydau heintus cyffredin. Fodd bynnag, prin fu'r ymchwil hyd yma i gefnogi'r defnydd o brobiotigau gyda phreswylwyr cartrefi gofal. Bydd yr astudiaeth hon yn llenwi'r bwlch pwysig hwn.

Mae'r astudiaeth yn rhan o fuddsoddiad mwy sy'n werth dros £15.8m ar gyfer ymchwil sy'n mynd i'r afael â heintiau sydd ag ymwrthedd i gyffuriau, gan y Sefydliad Cenedlaethol ar gyfer Ymchwil Iechyd (NIHR) - cangen ymchwil y GIG.

Mae heintiau sydd ag ymwrthedd i gyffuriau yn fygythiad mawr i ddyfodol gofal iechyd. Erbyn 2050, gallai 10 miliwn o bobl i farw'n ddiangen bob blwyddyn o ganlyniad i heintiau sy'n gallu gwrthsefyll gwrthfiotigau fel MRSA, sepsis a mycobacteriwm twbercwlosis sy'n gallu gwrthsefyll sawl cyffur.