Effaith amodau llif dŵr ar drosglwyddo parasitiaid ymysg organebau dŵr croyw
13 Mawrth 2019
![Guppyfish](https://cardiff.imgix.net/__data/assets/image/0011/1457759/guppy-2921786_1920.jpg?w=570&h=321&fit=crop&q=60&auto=format)
Ymchwilwyr o Brifysgol Caerdydd wedi bod yn astudio effaith gwahanol fathau o gyflyrau llif dŵr ar drosglwyddo parasitiaid mewn organebau dŵr croyw.
Cynhaliwyd y gwaith ymchwil hwn gan grŵp rhyngddisgyblaethol sy’n cynnwys yr Athro Jo Cable o Ysgol y Biowyddorau, Dr Catherine Wilson o'r Ysgol Peirianneg, ill dwy yn aelodau cyswllt o’r Sefydliad Ymchwil Dŵr, a Dr Mike Reynolds a Dr Fran Hockley sy’n gynfyfyrwyr PhD ym Mhrifysgol Caerdydd.
![](https://cardiff.imgix.net/__data/assets/image/0011/109298/Cable_Joanne_staff_profile.jpg?w=100&h=100&auto=format&crop=faces&fit=crop)
I’r rhan fwyaf o fiolegwyr, mae pysgod afonol naill ai’n cael eu hastudio yn y maes neu mewn tanciau llif sefydlog. Mewn partneriaeth â pheirianwyr, gallwn ddefnyddio 'llifoedd artiffisial' dan do i asesu sut yn union mae amodau llif sy'n cael eu monitro'n fanwl gywir yn newid sut mae pysgod yn nofio.
Eglurodd yr Athro Jo Cable: "Mewn llif sydd wedi'i darfu, mae pysgod yn wynebu dwy her.
"O dan amodau llif parhaus, mae pysgod yn tueddu i ddod ynghyd mewn grwpiau (heigiau) i leihau'r egni a ddefnyddir wrth nofio. Mae hyn yn cynyddu'r perygl o glefyd. Mewn amodau di-lif, mae pysgod yn tueddu i orffwys ar swbstrad yn y nos. Fodd bynnag, pan maent yn cael eu heintio, mae pysgod yn fwy aflonydd ac yn symud ymhlith pysgod eraill gan gynyddu'r perygl o glefyd.
"Felly, roedd mwy o barasitiaid yn cael eu trosglwyddo ymysg y pysgod lle roedd y llif wedi'i darfu gan eu bod yn wynebu amodau lle ceir llif parhaus a dim llif."
Cewch ragor o wybodaeth am yr astudiaeth hon yn y cyhoeddiad llawn yn Hydrobiologia.