'Adeiladu gyda natur i wneud ein dinasoedd yn fwy gwyrdd

Nod prosiect 'seilwaith gwyrdd' yw gwneud ardaloedd trefol yn fwy cynaliadwy 

Mae'r Brifysgol yn bartner mewn grant ymchwil clodwiw gan lywodraethau'r DU ac UDA i ddatblygu a chyflwyno 'seilwaith gwyrdd' mewn ardaloedd trefol ledled y byd.

Drwy gydweithio â Phrifysgol Florida a Phrifysgol Indonesia, bydd ymchwilwyr o'r Ysgol Cynllunio a Daearyddiaeth ac Ysgol Pensaernïaeth Cymru yn ymchwilio i'r modd y gellir trawsnewid sut y rheolir dŵr a llifogydd, cynyddu cynaliadwyedd a lleihau ôl troed ecolegol adeiladau a dinasoedd o ganlyniad i wneud adeiladau a dinasoedd yn fwy gwyrdd.

Yn ystod y prosiect dwy flynedd, bydd y bartneriaeth yn ceisio ymchwilio a datblygu ffyrdd newydd o 'adeiladu gyda natur' ac ystyried sut gellir trosglwyddo'r arferion hyn o un lle i'r llall.

Yn ôl Dr Andrea Frank, sy'n arwain y prosiect ar ran Prifysgol Caerdydd ac sy'n gweithio yn yr Ysgol Cynllunio a Daearyddiaeth: "Hanfod seilwaith gwyrdd yw bod ymyriadau yn gweithio gyda natur ac yn manteisio ar ei nodweddion, yn hytrach na brwydro yn eu herbyn.

"Drwy fanteisio ar y llu o fuddion a gynigir gan seilwaith gwyrdd, gobeithiwn y gall hyn gynnig manteision economaidd, cymdeithasol ac amgylcheddol sylweddol i UDA ac Ewrop yn ogystal â gwledydd datblygol ledled y byd. I allu gwneud hyn, bydd angen i ni ddatblygu dulliau sy'n ystyried diwylliant, gwybodaeth ac arbenigedd lleol yn ofalus."

Mae 'coedwigaeth drefol' yn enghraifft gyffredin o seilwaith gwyrdd lle mae coedwigoedd yn cael eu plannu mewn dinasoedd i reoli dŵr storm a gostwng tymheredd mewn dinasoedd. Mae 'toeon gwyrdd' yn enghraifft arall lle mae toeau'n cael eu gorchuddio naill ai'n rhannol neu'n gyfan gwbl gan lystyfiant i amsugno dŵr glaw, cynyddu inswleiddio ac, unwaith eto, gostwng y tymheredd mewn ardaloedd trefol llawn adeiladu.

Drwy gyfres o weithdai a gynhelir gan y tri phartner yn Jakarta, Caerdydd a Florida, bydd y prosiect yn dod ag arbenigedd ynghyd ym meysydd: adeiladau cynaliadwy a gwyrdd; modelu sut y defnyddir ynni a dŵr mewn adeiladau ac amgylcheddau trefol; dylunio trefol; a chynllunio.

Mae'r grant wedi'i roi i'r consortiwm hwn o brifysgolion yn rhan o Gynllun Arloesedd Byd-eang ehangach (GII) — ymrwymiad ar y cyd gan lywodraethau'r DU ac UDA i gryfhau'r prosiectau ymchwil ar y cyd rhwng prifysgolion y DU ac UDA ac economïau sy'n datblygu.

Meddai Evan Ryan, yr Is-ysgrifennydd Gwladol dros Addysg a Materion Diwylliannol: "Mae'r Cynllun Arloesedd Byd-eang (GII) yn rhoi cyfle i lywodraethau UDA a'r DU gryfhau ein partneriaeth hirsefydlog a chadarn er mwyn cydweithio â nifer o bartneriaid ym Mrasil, Tsieina, India ac Indonesia. Mae'r cynigion rhagorol gan y rhai sydd wedi cael y dyfarniad eleni yn dangos eu harbenigedd o bynciau yn ogystal â'u hymrwymiad amlwg at gydweithio i fynd i'r afael â phroblemau mwyaf dyrys y byd."