Ewch i’r prif gynnwys

Cymdeithasol ac emosiynol

Social and Emotional
Gwneir asesiadau cymdeithasol ac emosiynol.

Gwneir asesiadau cymdeithasol ac emosiynol gan ddefnyddio dau ddull: cydnabyddiaeth emosiynol wyneb a theori meddwl.

Cydnabod emosiynau wyneb

Mae emosiynau'n gysylltiedig â mynegiadau emosiynol penodol. Cyfeirir adnabod emosiynau wyneb at y gallu i adnabod y mynegiant wyneb hwn yn gywir, sy'n datblygu ac yn gwella trwy gydol plentyndod.

Pam mae adnabod emosiynau wyneb yn bwysig?

Gall anawsterau wrth adnabod mynegiant wyneb arwain at ganlyniadau negyddol o ran deall sut mae pobl eraill yn teimlo, a all ymyrryd â'r gallu i ymddwyn yn gymdeithasol yn briodol ac i gynnal cyfeillgarwch.

Sut ydym yn mesur y gallu i adnabod emosiynau wyneb?

Rydym yn mesur gallu pob plentyn i adnabod emosiynau wyneb trwy'r dasg Cydnabod Emosiynau Wyneb. Cyflwynir delweddau o wynebau gwrywaidd a benywaidd i'r plentyn, yn dangos mynegiant o hapusrwydd, tristwch, ofn, dicter neu ddim emosiwn. Gofynnir i'r plentyn nodi sut mae'r unigolyn hwnnw'n teimlo.

Mae dwyster mynegiant yr wyneb hefyd yn amrywio o ddwyster isel i ddwyster uchel. Mae'n bwysig gwirio ym mha le mae'r plentyn yn edrych wrth arsylwi wynebau, gan fod y wybodaeth emosiynol bwysicaf yn cael ei chyfleu gan y llygaid a'r geg. Felly, rydym yn defnyddio technegau olrhain llygaid i archwilio ym mha le mae'r plentyn yn edrych wrth adnabod mynegiant yr wyneb.

Theori’r meddwl

Theory of Mind role play
Theory of Mind role play

Beth yw theori’r meddwl?

Theori’r meddwl yw'r gallu i briodoli cyflyrau meddyliol i chi'ch hun ac i eraill. Mae'r swyddogaeth hon yn galluogi unigolyn i ddeall neu ragfynegi ymddygiad pobl eraill mewn sefyllfaoedd cymdeithasol.

Pam mae theori’r meddwl yn bwysig?

Wrth i blant ddatblygu, mae eu dealltwriaeth o theori’r meddwl yn datblygu hefyd; yn fwyfwy, maent yn gweld bodau dynol fel unigolion sydd â chredoau, dyheadau, bwriadau a theimladau sydd ar wahân i'w rhai eu hunain. Mae'r gallu hwn yn helpu plant i ddatblygu'r sgiliau cymdeithasol sydd eu hangen ar gyfer chwarae esgus cymdeithasol, cyfeillgarwch dwyochrog a chydweithrediad priodol.

Sut ydym yn mesur theori’r meddwl?

Mae theori’r meddwl yn cael ei mesur trwy gyfres o straeon gan ddefnyddio teganau meddal neu ffigurau teganau fel y prif gymeriadau. Mae pob stori yn creu sefyllfa lle mae'r plentyn yn ymwybodol o rywbeth nad yw prif gymeriad yn y stori. Wedyn, gofynnir cwestiynau i'r plentyn am farn y prif gymeriad.

Er mwyn llwyddo yn y dasg, mae’n rhaid i'r plentyn allu deall bod cynrychiolaeth feddyliol rhywun arall o'r sefyllfa yn wahanol i'w gynrychiolaeth ei hun, a defnyddio'r wybodaeth honno i ragfynegi ymddygiad y cymeriad. Er enghraifft, yn y 'Tasg Lleoliad Sally-Anne', cyflwynir plant i ffigurau teganau o'r enw Max a Sally.

Mae gan Max bêl-droed ac mae'n ei rhoi mewn basged cyn mynd allan am dro. Tra bo Max i ffwrdd, mae Sally yn symud y bêl-droed o'r fasged i'r cwpwrdd. Pan fydd Max yn dychwelyd, gofynnir i'r plentyn, ‘Ble bydd Max yn edrych am ei bêl-droed?’ Yr ateb cywir yw y bydd Max yn edrych yn y fasged gan nad yw'n ymwybodol bod ei bêl-droed wedi'i symud, yn wahanol i'r plentyn, sy'n gwybod lle mae'r bêl mewn gwirionedd.