Gwrando sinematig

I ba raddau mae confensiynau sinematig bellach yn llywio ein dealltwriaeth o synau a delweddau y tu allan i'r sinema?

A yw’r sinema wedi trawsnewid ein diwylliannau gwrando? A ddaeth cyfrwng ffilm â ffyrdd newydd o glywed? Awgrymwyd ers tro fod ffilmiau wedi newid y ffordd yr ydym yn gwrando, ond dim ond yn ddiweddar y mae'r croestoriad rhwng sinema a diwylliannau gwrando ehangach wedi dechrau cael sylw academaidd difrifol.

Mae hyn yn rhannol oherwydd anhawster 'gwrando' fel gwrthrych astudio, ond hefyd natur hynod heterogenaidd sy'n newid yn gyson yr hyn rydyn ni'n ei alw'n 'sinema'. Ac eto, oherwydd y rhesymau hyn, mae astudio’r berthynas rhwng diwylliannau gwrando a syniadau cyfnewidiol sinema yr un mor hanfodol ag erioed.

Mae gwrando sinematig yn faes newydd o astudiaeth ryngddisgyblaethol gyda dau brif amcan:

• Gwell dealltwriaeth o sut mae gwrando ar ffilmiau wedi'i wreiddio mewn arferion testunol, gofodol a hanesyddol penodol.
• Archwilio sut y gallai dulliau gwrando ar ffilmiau estyn y tu hwnt i destunau, lleoedd a sefydliadau sinema.

Allbwn a gwaith ar y gweill

Mae The Oxford Handbook of Cinematic Listening (OUP, 2021), a olygwyd gan Dr Carlo Cenciarelli, yn ystyried yr heriau a'r amcanion uchod, ac yn archwilio – o safbwyntiau athronyddol, archifol, empirig a dadansoddol – achau arferion clyweledol sinema, y berthynas rhwng estheteg ffilm a phrotocolau gwrando, ac estyniad dulliau sinematig o wrando i gyfryngau eraill a sefyllfaoedd bob dydd.

Mae'r gyfrol o ganlyniad i gydweithio â mwy na 35 o ysgolheigion blaenllaw ym maes cerddoriaeth, ffilm a'r cyfryngau.

Cyfrannodd Dr Cenciarelli bennod sy'n canolbwyntio ar y berthynas rhwng sinema a stereos personol. Mae'r bennod yn awgrymu, er bod gwrando 'sinematig' a 'stereo personol' yn brofiadau unigol iawn, maent hefyd yn ymhlyg yn ddibynnol ar bresenoldeb 'eraill' dychmygol sy'n cael eu crynhoi yn gyson i wneud yn iawn am ein hynysrwydd synhwyraidd a chymdeithasol.

Ar hyn o bryd, mae'n gweithio ar brosiect monograffig sy'n archwilio, yn ehangach, sut mae sinema wedi cynnig templedi diwylliannol a ffenomenolegol ar gyfer gwrando wrth symud. Mae cyhoeddiadau cynharach wedi canolbwyntio ar sut y gall y defnydd sinematig o gerddoriaeth glasurol a phoblogaidd sydd eisoes yn bodoli lunio ystyron, ontolegau a defnyddiau pellach y cyfryngau.

Staff cysylltiedig