Ewch i’r prif gynnwys
Yr Ysgol Deintyddiaeth

Lleihau troseddau treisgar

Dau heddweision

Rydym yn lleihau troseddau treisgar ledled y DU a thu hwnt drwy gasglu gwybodaeth gan adrannau meddygol a chyfiawnder troseddol at ei gilydd.

Sylwodd Jonathan Shepherd, athro a llawfeddyg y genau a’r wyneb ym Mhrifysgol Caerdydd, ei fod yn trin mwy a mwy o ddioddefwyr ymosodiadau a gafodd eu safnau a’u hesgyrn bochau wedi’u torri.

Ar ôl cydnabod nad oedd yr heddlu’n gwybod am 65% o'r achosion hyn, sefydlodd yr Athro Shepherd Grŵp Atal Trais Caerdydd i archwilio hyn ymhellach.

“Roedd pobl ar fy mwrdd llawdriniaeth bob wythnos, wedi’u hanafu gan rywun nad oedd erioed wedi mynd o flaen y llys. Roedd y ffaith nad oedd yr heddlu'n cael gwybod am nifer fawr o droseddau treisgar yn agoriad llygad."
Yr Athro Jonathan Shepherd Athro Emeritws mewn Llawfeddygaeth y Geg, y Genau a'r Wyneb

'Model Caerdydd'

Yn 2004, datblygodd Grŵp Atal Trais Caerdydd ffordd gwbl newydd o rannu gwybodaeth am droseddau treisgar, a elwir yn 'Model Caerdydd'.

Mae'r fframwaith hwn yn caniatáu i adrannau damweiniau ac achosion brys rannu diweddariadau misol ar ddigwyddiadau treisgar gydag unedau'r heddlu, gan gynnwys lle digwyddodd y drosedd, yr arf a ddefnyddiwyd ac anafiadau'r dioddefwr.

Yna gellir defnyddio'r data ysbyty hwn, ynghyd â gwybodaeth yr heddlu, i lywio strategaethau atal trais.

Lleihau trais yng Nghaerdydd

Helpodd 'Model Caerdydd' i leihau trais cymunedol yn sylweddol ledled Caerdydd:

  • gostyngiadau o flwyddyn i flwyddyn yn y rhai a aeth i uned frys Caerdydd oherwydd anaf sy'n gysylltiedig â thrais
  • 39% yn llai o drais mewn adeiladau trwyddedig
  • gostyngiad o 42% yn y nifer a aeth i’r ysbyty o ganlyniad i drais a gofnodwyd gan yr heddlu (o'i gymharu â 14 o ddinasoedd tebyg yn y DU)
  • Arbed tua £5 miliwn y flwyddyn ar gostau iechyd, cymdeithasol a chyfiawnder troseddol Caerdydd rhwng 2003-06
Grŵp bach o bobl ifanc sy'n rhan o eilwaith

Ffeithiau allweddol

  • Nid yw’r heddlu’n gwybod am hyd at ddwy ran o dair o'r digwyddiadau treisgar y mae angen triniaeth ysbyty arnynt
  • Mae 'Model Caerdydd' bellach wedi'i gyflwyno ar draws Jamaica, Awstralia ac UDA

Lleihau troseddau ar draws y DU

Ers 2010, casglwyd data ar anafiadau sy'n gysylltiedig â thrais gan 164 o adrannau achosion brys y GIG ledled Cymru a Lloegr. Gwelodd adrannau a oedd yn defnyddio 'Model Caerdydd' ostyngiad sylweddol mewn trais rhwng 2010-17, yn enwedig ymhlith plant a phobl ifanc.

Ers 2016, bu'n ofynnol i holl Ymddiriedolaethau'r GIG sydd ag adrannau damweiniau ac achosion brys, gan gynnwys 29 o adrannau achosion brys Llundain, rannu data ar nifer y bobl a aeth i’r ysbyty gydag anafiadau sy'n gysylltiedig â thrais gydag unedau'r heddlu, a ysbrydolwyd gan 'Model Caerdydd'.

Adroddodd y Rhwydwaith Arolygu Trais Cenedlaethol fod 21,000 yn llai o bobl yn mynd i adrannau damweiniau ac achosion brys oherwydd anafiadau yn gysylltiedig â thrais yn 2016 o'i gymharu â 2015, a 124,000 yn llai o gymharu â 2010.

Yn 2018, cyhoeddodd Llywodraeth y DU ei 'Strategaeth Trais Difrifol' wedi'i llywio gan ddata 'Model Caerdydd'. O ganlyniad i hyn, yn 2019, cyhoeddodd y Llywodraeth £35M ar gyfer ariannu 18 o Unedau Lleihau Trais newydd yn ardaloedd yr heddlu yr effeithiwyd arnynt fwyaf gan drais difrifol.

Crime scene tape

Effaith fyd-eang

Mae 'Model Caerdydd' bellach wedi'i gyflwyno ar draws cymunedau yn Jamaica, Awstralia ac Unol Daleithiau America.

Yn 2016, cyhoeddodd Sefydliad Iechyd y Byd (WHO) adroddiad o'r enw 'INSPIRE; Saith strategaeth ar gyfer atal trais yn erbyn plant', sy'n ceisio rhoi gwybod i aelod-wladwriaethau Sefydliad Iechyd y Byd am y ffordd orau o fynd i'r afael â thrais yn erbyn plant. Yn yr adroddiad hwn, mae Sefydliad Iechyd y Byd yn dadlau'n gyhoeddus o blaid defnyddio 'Model Caerdydd' yn fyd-eang fel ffordd o gyflawni'r nod hwn.

Publications