Arwyddion rhybuddio i’r Gwasanaeth Cyfiawnder Ieuenctid
Mae gan y Gwasanaethau Cyfiawnder rôl bwysig i’w chwarae o ran canfod arwyddion cynnar camfanteisio’n droseddol ar blant sydd weithiau’n anodd eu hadnabod.
Mae rhai pobl ifanc yn cael eu harwain i gredu bod y rhai sy’n camfanteisio arnyn nhw’n ffrindiau ac yn gofalu amdanyn nhw. Mae/n rhaid i ymarferwyr cyfiawnder ieuenctid fod yn effro i gamfanteisio troseddol ar blant a’r gwahanol ffyrdd y mae’n cael ei amlygu.
Mae hyn yn cynnwys meithrin perthynas amhriodol a chamfanteisio troseddol o fewn yr ystâd ieuenctid ddiogel, yn ogystal â’r gymuned ehangach, a defnyddio pobl ifanc i dargedu a meithrin perthynas amhriodol â’u cyfoedion yn gyfnewid am gyffuriau neu i atal trais iddyn nhw eu hunain neu i’w teuluoedd.
Efallai na fydd pobl ifanc yn gwybod nac yn ystyried bod eu gweithredoedd yn anghywir nac yn erbyn y gyfraith. Gall camfanteiswyr guddio neu leihau natur gweithgareddau troseddol.
Efallai byddan nhw’n cael gwybod:
- eu bod yn gollwng rhywbeth i 'ffrind' neu eu bod ‘mewn dyled’ i’r camfanteisiwr, a bod galw arnyn nhw wneud cymwynas iddyn nhw
- eu bod nhw’n helpu pobl sy’n gaeth i gyffuriau drwy roi ‘bwyd’ iddyn nhw, neu eu bod nhw’n cyflawni trosedd heb ddioddefwyr wrth gyflawni twyll neu fflipio arian
- y byddan nhw’n cael eu cosbi gan wasanaethau diogelu plant os ydyn nhw’n honni bod rhywun yn camfanteisio arnyn nhw
- y byddan nhw’n cael eu harestio neu eu cymryd i ofal awdurdod lleol.
Mae'n rhaid i ymarferwyr cyfiawnder ieuenctid gael llwybrau gwasanaeth clir ar gyfer y sawl sy’n troseddu am y tro cyntaf, a phobl ifanc sy’n dod i’w sylw am y tro cyntaf.
Pan amheuir bod rhywun yn camfanteisio’n droseddol ar blant, dylai ymarferwyr cyfiawnder ieuenctid gyfeirio’r person ifanc at wasanaethau plant gan ddefnyddio Ffurflen Atgyfeirio Amlasiantaeth (MARF).
Dyluniwyd Pecyn Cymorth Diogelu Cymhleth i Ymarferwyr Cymru i gyd-fynd â’r canllawiau polisi ac ymarfer yng Nghymru.