Ffosiliau bach, cwestiynau mawr: mewnwelediadau o waddodion cefnfor

Mae'r digwyddiad hwn wedi dod i ben

Mae gan wyddonwyr daearol y fraint a’r pleser o archwilio pob rhan o’r byd, o’r pegynau i’r trofannau, o uchelfannau i ddyfnderoedd y môr a hyd yn oed y tu hwnt, wrth iddynt chwilio am y wybodaeth sy’n mynd i’r afael â heriau pwysig sy’n ymwneud â hanes y blaned.

Yn y gyfres hon, bydd arbenigwyr a gydnabyddir yn rhyngwladol mewn amrywiaeth o ddisgyblaethau yn cyflwyno adroddiadau am eu hanturiaethau yn y maes, ynghyd â’u hynt, eu helynt a’u boddhad yn y labordy wrth iddynt wneud y darganfyddiadau sydd wedi trawsnewid ein gwyddoniaeth.

Mae ein Cyfres o Ddarlithoedd Cyhoeddus yn ddigwyddiadau rhad ac am ddim sy’n denu cynulleidfa amrywiol gan gynnwys y cyhoedd, disgyblion ysgolion uwchradd a gweithwyr proffesiynol. Nod y gyfres yw agor meysydd o ddiddordeb yn y Ddaear a gwyddorau amgylcheddol a chyflwyno ymchwil newydd yn y maes hwn i'r cyhoedd.

Os oes angen i chi gael y sesiynau Holi ac Ateb yn Gymraeg, ebostiwch edwardsd2@caerdydd.ac.uk o leiaf bythefnos cyn y digwyddiad.

Seminar

Siaradwr: Dr Jenny Pike (Prifysgol Caerdydd)

Mae gwyddorau'r Ddaear yn rhoi cyfle i ni archwilio graddfa fel dim disgyblaeth arall – o ddyfnderoedd y cefnfor i'r mynyddoedd uchaf, o hinsawdd ar raddfa dymhorol i newidiadau sy'n digwydd dros filiynau o flynyddoedd, o'r ffosiliau un gell i'r deinosoriaid mwyaf a morfilod mawr.

Yn y ddarlith hon byddaf yn mynd â ni ar daith drwy amser a gofod gan ddefnyddio llongau a microsgopau.  Mae microffosilau morol yn ffosiliau sy'n deillio o'r organebau planctonig lleiaf sy'n syrthio i lawr y môr pan fyddant yn marw ac yn cael eu cadw yn y gwaddodion, gan gyfleu hanes y cefnforoedd.  Byddaf yn canolbwyntio ar sut yr ydym yn defnyddio ffosiliau diatomau, plancton un gell, i ailadeiladu nid yn unig hanes cefnfor, ond hefyd hanes rhew môr yn y rhanbarthau pegynol a digwyddiadau ar dir.  Byddwn yn defnyddio gwahanol gymdeithasau rhywogaethau diatomau a chemeg eu waliau celloedd silica i ailadeiladu strwythur esblygiad y cefnforoedd, y cefnfor a'r hinsawdd a hefyd ymddygiad systemau cyfredol mawr ar raddfa cefnfor yn y gorffennol – ffosilau gwirioneddol fach a chwestiynau mawr!

Digwyddiadau yn y gyfres hon

Voyages of great discoveries

• Gweld pob digwyddiad yn y gyfres hon