Ewch i’r prif gynnwys
Ysgol Pensaernïaeth Cymru

Ôl-osod ynni chwe byngalo cyfan sydd heb nwy o’r 1970au yn Abertawe

Swansea bungalows

Gweithiodd ein tîm Amgylchedd Adeiledig Carbon Isel (LCBE) gyda Chyngor Abertawe i ôl-osod chwe byngalo sydd wedi'u lleoli mewn ardal wledig. Mae atebion carbon isel wedi'u dewis gan ddefnyddio strategaeth ôl-osod tŷ cyfan, sy'n cyfuno llai o alw am ynni, cyflenwad ynni adnewyddadwy a storio ynni.

Un llawr sydd i’r byngalos, ac maent wedi’u hadeiladu fel siâp L ac yn derasau. Ceir cynllun yn union yr un fath i bob cartref, gyda dwy ystafell wely, ystafell fyw, cegin ac ystafell ymolchi. Mae'r cartrefi oddi ar y prif gyflenwad nwy, a chyn i’r broses ôl-osod ddechrau roeddent yn defnyddio gwresogyddion olew, LPG neu gwresogyddion ystafell trydan unigol fel ffynhonnell wresogi. Ers yr ôl-osodiad, mae'r cartrefi i gyd yn rhai trydanol.

Atebion Carbon Isel

  • Lleihau'r galw am ynni drwy osod inswleiddio waliau allanol, inswleiddio llofft, ffenestri newydd, goleuadau LED ac awyru mecanyddol gydag adferiad gwres (MVHR).
  • Cyflenwi ynni adnewyddadwy gan ddefnyddio paneli solar ffotofoltaidd integredig (BIPV) ar ddau gyfeiriadedd to a phwmp gwres ffynhonnell daear (GSHP) i ddarparu dŵr poeth domestig a gwresogi gofod.
  • Storio ynni gan ddefnyddio system batri lithiwm-ion.

Y canlyniadau

Mae’r cartrefi lawer mwy cyffyrddus nag yr oeddent. Mae'r tymheredd yn gyson â'r gosodiad thermostat gan y preswylydd. Mae lefelau lleithder a chyflenwad awyr iach yn cael eu rheoli gan y system MVHR.

Bu gostyngiad o 72% yn y swm o ynni a ddefnyddir gan y cartrefi, a darparwyd y rhan fwyaf o’r ynni hwn gan y paneli solar neu'r batri. Cafodd rhywfaint o egni gormodol a gynhyrchwyd gan y paneli solar ei allforio i'r grid cenedlaethol. Mae hyn yn lleihau allyriadau carbon ac yn arwain at filiau ynni is i breswylwyr.

Gwellhaodd sgôr Tystysgrif Perfformiad Ynni'r cartref (EPC) o chyn ised â G (12) cyn yr ôl-osodiad i A (95-100) ar ôl yr ôl-osodiad.

Y gwersi a ddysgwyd

  • Mae pympiau gwres ffynhonnell daear gyda rheiddiaduron tymheredd isel yn tueddu i fod yn fwy effeithlon dros flwyddyn na phympiau gwres ffynhonnell aer. Maent yn dawel iawn ac yn ddidrafferth i’w cynnal a’u cadw.
  • Gwnaeth un prif gontractwr ymdrin â’r gwaith ail-doi a gosod paneli solar. Yn ddelfrydol, mae hi’n well bod dau gontractwr ar wahân yn gwneud hwn er mwyn sicrhau cyfrifoldeb.
  • Mae'n arfer da i bob gosodwr gyfarfod ar y safle cyn dechrau gweithio a chytuno ar gynllun cyflwyno llawn fel tîm. Mae hyn yn sefydlu sianeli cyfathrebu ac yn annog contractwyr i weithio gyda'i gilydd.
  • Mae goruchwyliaeth agos a rheolaidd o'r gwaith ôl-osod yn hanfodol er mwyn sicrhau gosodiadau o ansawdd uchel.
  • Yn ystod y cam cynllunio, ystyriwyd rhannu datrysiadau fel pympiau gwres a batris rhwng cartrefi. Fodd bynnag, llwyddodd pryderon ynghylch perchnogaeth hirdymor a'r angen am le ychwanegol i ddod o hyd i offer ddiystyru'r opsiynau hyn.

Tîm y prosiect

  • Tîm LCBE Ysgol Pensaernïaeth Cymru, Prifysgol Caerdydd.
  • Cyngor Abertawe.
  • Contractwyr a chyflenwyr a fu’n cyflenwi ac yn gosod pob darn o dechnoleg carbon isel.